Γυναίκες και καρδιαγγειακός κίνδυνος

Γυναίκες και καρδιαγγειακός κίνδυνος
( ή αλλιώς: διαφορών το ανάγνωσμα…)

Θεόδωρος Τσιτσόπουλος
Καρδιολόγος
Ιατρός ΕΟΠΥΥ

Στις ανεπτυγμένες χώρες τα καρδιαγγειακά νοσήματα (έμφραγμα, εγκεφαλικό επεισόδιο κλπ) είναι η κυρίαρχη αιτία θανάτου στις γυναίκες. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 50% των γυναικών θα αναχωρήσουν…«διά τόπους χλοερούς, τόπους αναπαύσεως» από αίτια καρδιαγγειακά, ενώ μόνο το 4% από καρκίνο του στήθους.

Όσον αφορά στη Στεφανιαία Νόσο (καρδία) υπάρχουν διαφορές μεταξύ των δύο φύλων. Ας θέσουμε «τον δάκτυλον επί των τύπων των ήλων», διερευνούντες αυτές τις διαφορές.

• Γνωστή είναι η προστατευτική δράση των ενδογενών οιστρογόνων, έτσι ώστε προ εμμηνοπαύσεως οι γυναίκες έχουν πολύ χαμηλότερα από τους άνδρες ποσοστά στεφανιαίας νόσου, πλεονέκτημα το οποίο χάνεται μετά την εμμηνόπαυση. (ΠΡΟΣΟΧΗ για να μη παρεξηγούμεθα: προστασία ασκούν τα ενδογενή οιστρογόνα, δηλαδή οι οιστρογόνες ορμόνες οι παραγόμενες από τον γυναικείο οργανισμό, και όχι οι οιστρογόνες ορμόνες που υπάρχουν ως φάρμακα= εξωγενή οιστρογόνα).
• Οι γυναίκες που εμφανίζουν για πρώτη φορά στη ζωή τους συμπτώματα στεφανιαίας νόσου ( πχ στηθάγχη ή αρρυθμίες) είναι μεγαλύτερης ηλικίας από τους άνδρες (10-12 χρόνια) και εμφανίζουν συχνότερα από τους άνδρες ΚΑΙ άλλες συνυπάρχουσες παθήσεις, όπως αυξημένη πίεση, σακχαρώδη διαβήτη, κατάθλιψη, καπνίζουν πολύ. (Οι γυναίκες σταματούν το κάπνισμα πολύ δυσκολότερα σε σχέση με τους άνδρες)
• Οι καρδιολόγοι συναντούν σιωπηλά εμφράγματα ( δηλαδή χωρίς σπουδαίο πόνο, όμως το ίδιο επικίνδυνα) συχνότερα στις γυναίκες, ενώ η στηθάγχη εκδηλώνεται συχνότερα με άτυπα χαρακτηριστικά, που μπορούν να παραπλανήσουν τον γιατρό.
• Σε περιπτώσεις επεμβατικής αντιμετωπίσεως (πχ «μπαλονάκι» αγγειοπλαστικής) οι άνδρες έχουν καλύτερα αποτελέσματα. Αλλά και οι πιθανές μετα-επεμβατικές επιπλοκές είναι λιγότερες στους άνδρες. (Η εξήγηση αυτών αλλά και άλλων διαφορών εκφεύγει των σκοπών του σημειώματος αυτού)

Αλλά και στα Αγγειακά Εγκεφαλικά Επεισόδια (ΑΕΕ), υπάρχουν άξιες αναφοράς, ίσως και…περίεργες, διαφορές. Ας δούμε μερικές:

• Μετά από ΑΕΕ οι γυναίκες καθυστερούν περισσότερο να διακομισθούν σε νοσοκομείο, έχουν μεγαλύτερο χρόνο νοσηλείας, παρουσιάζουν μεγαλύτερη παραμένουσα αναπηρία.
• Στις γυναίκες χορηγείται ενδονοσοκομειακώς ειδική θεραπευτική αγωγή (θρομβόλυση, αντιπηκτικά, στατίνες) σε μικρότερο ποσοστό συγκριτικώς με τους άνδρες.
• Εάν η αιτία του ΑΕΕ είναι καρδιακής αιτιολογίας (κολπική μαρμαρυγή) αιμορραγούν ευκολότερα, όταν λαμβάνουν φάρμακα αντιπηκτικά. Επίσης η χορήγηση αντιαρρυθμικών φαρμάκων συνοδεύεται συχνότερα στις γυναίκες από παρενέργειες.

Όσοι από εσάς παρακολουθείτε από την αρχή τα ενημερωτικά αυτά σημειώματα του «ΠΑΛΜΟΥ», γνωρίζετε καλώς ότι τα εμφράγματα και τα εγκεφαλικά επεισόδια εμφανίζονται σε εκείνους που «ξύνονται στη γκλίτσα του τσοπάνη» για πολλά συνεχόμενα χρόνια, σε εκείνους που προκαλούν την τύχη τους, δηλαδή σε όσους αδιαφορούν έστω και αν εμφανίζουν τους λεγόμενους παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακές νόσους. Και οι παράγοντες κινδύνου, όπως γνωρίζετε είναι: κάπνισμα, χοληστερίνη, πίεση, σακχαρώδης διαβήτης, ανδρικό φύλο, κληρονομικό ιστορικό, κοιλιακή παχυσαρκία, C-αντιδρώσα πρωτείνη (hs–CRP),μη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών και ψυχοκοινωνικές μεταβολές (=διάψευση προσδοκιών του βίου, απώλεια εργασίας, μακροχρόνια ταπείνωση ενδοεργασιακώς ή ενδοοικογενειακώς κλπ).

Θερμή σύσταση προς όλους εσάς τους αναγνώστες (επειδή σίγουρα είστε πρακτικοί και…εύστροφοι): απομνημονεύστε τους παράγοντες κινδύνου, αντιμετωπίστε τους με τη βοήθεια του γιατρού σας, ας… μάθετε για να μη πάθετε.

Οι ΔΕΚΑ αναφερθέντες παράγοντες κινδύνου δεν επιβαρύνουν κατά τον ίδιο τρόπο τα δύο φύλα!!!  (Αλήθεια, τι καψόνια σκαρώνει η Παντοδύναμη Φύση. Ας είναι…)

Αρτηριακή υπέρταση και σακχαρώδης διαβήτης επιβαρύνουν (για έμφραγμα) περισσότερο τη γυναίκα, ενώ σωματική άσκηση και μικρή κατανάλωση αλκοόλ προστατεύουν εμφανέστερα τις γυναίκες.

Όσον αφορά στους υπόλοιπους οκτώ (8) παράγοντες κινδύνου (εκτός της υπερτάσεως και του σακχ. διαβήτου), αυτοί είναι το ίδιο επιβαρυντικοί και στα δύο φύλα.

Οι αναφερθείσες διαφορές έχουν ερευνηθεί από την Καρδιολογία και έχουν διαλευκανθεί. Άλλωστε η Ιατρική, τόσο ως Τέχνη (που ψάχνει να βρει την τελειότητα, που …συνεχώς της ξεφεύγει) και ως Εφαρμοσμένη Επιστήμη (εφαρμογή Μαθηματικών, Φυσικής, Χημείας και Βιολογίας) αποστρέφεται τις οποιεσδήποτε «δημιουργικές (δήθεν) ασάφειες». Ετσι αναζητά τη σιγουριά και τη σταθερότητα της Γνώσεως, μέσω της αποδεδειγμένης Αλήθειας, που απαιτεί ισορροπία μεταξύ Αμφιβολίας και Βεβαιότητος, μεταξύ Θεωρίας και Πράξεως.

Πριν σας ευχηθώ να έχετε ένα καλό Σαββατοκύριακο, θα μου επιτρέψετε, εσείς που με ανέχεστε καιρό τώρα, να ξαναβάλω τον…κολλημένο δίσκο: σηκωθείτε από κρεβάτια, ξαπλώστρες, καρέκλες, καναπέδες, πολυθρόνες και περπατήστε. ( τουλάχιστον 40-50 λεπτά κάθε μέρα).