Για τα 100χρονα της Ανταλλαγής – Αποχωρισμός από τη Σινασό Καππαδοκίας 2 Οκτωβρίου 1924

Καθώς η εκατονταετηρίδα της θλιβερής επετείου της ανταλλαγής τείνει να λήξει σε λίγους μήνες κι ενώ η σχετική καλοκαιρινή εκδήλωση της Χορευτικής Ομάδας Νέας Σινασού “Άγιος Νικόλαος” ακυρώθηκε λόγω δυσάρεστου γεγονότος, αισθάνθηκα την ανάγκη, αντί μνημόσυνου να παρουσιάσω πρόσωπα και γεγονότα της Σινασού Καππαδοκίας αλλά και της Νέας Σινασού με τον τίτλο ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΑ. Γιατί όπως έχει γράψει ο Σινασίτης Σ. Σωφρονιάδης:

“Mια φορά κι ένα καιρό, στα παλιά τα χρόνια, άνθιζε μια μαγική χώρα μέσα εκεί στα βαθειά, στην ξακουστή Καππαδοκία’’ .Σαν ένα παραμύθι, σαν ένας θρύλος, θα εξιστορείται στις μέλλουσες  γενεές των Σινασιτών η ιστορία του χωριού τους, της αξέχαστης Σινασού. Μια ιστορία πολλών αιώνων ελληνισμού τελειώνει με την τραγική σελίδα της ερημιάς, του χαμού.       Τι σημασία έχει αν ο τόπος απόμεινε;  Η ζωή, η ελληνική ζωή που επί τόσους αιώνες αγκάλιαζε στενά αυτή τη χώρα, χάθηκε ξεριζώθηκε. Και τι απόμεινε σε μας τους Σινασίτες που αυτή η αγαπημένη γη γέννησε, μεγάλωσε, γοήτευσε; Άπειρες γλυκές αναμνήσεις και ένα όνομα.

Τ’ όνομα το ‘δωσε και το δικαιολόγησε ο τόπος, ‘μεις πήραμε τ’ όνομα και το χαρίσαμε σε άλλον τόπο εκεί στην Εύβοια. (…) στη δική μας τη γενιά που είχε το μεγάλο δυστύχημα να δη και να ζήση αυτό το σκληρό ξερίζωμα, αυτό το δράμα, έδωσε η πολύκλαυστη πατρίδα μας μιαν ανεχτίμητη κληρονομιά: ιστορία, ήθη κι έθιμα, γλώσσα, δημοτικά τραγούδια. Ένα πατριωτικό καθήκον, μια ιερή υποχρέωση να την περισώσουμε, να μην  αφήσουμε να τη σκορπίσουν οι άνεμοι του χρόνου. ’’Με την ευχή και την προσδοκία να τη διατηρήσουμε τόσο την ιστορική μνήμη και παράδοση αλλά να προσπαθήσουμε να  συντηρήσουμε και να αξιοποιήσουμε όσων δημιούργησαν οι Σινασίτες πρόσφυγες καθώς και τα κειμήλια που μας άφησαν ως ιερά ενθυμήματα της πατρίδας τους.

Δέσποινα Μπουγιουκμάνου-Παπανδρέου

ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΑ 1ον

 ΑΠΟΧΩΡΙΣΜΟΣ ΑΠΟ ΤΗ ΣΙΝΑΣΟ ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑΣ

             Σήμερα 2 Οκτωβρίου 1924, φεύγουμε από την πατρίδα οριστικά

                                                                                                              Σεραφείμ Ρίζος,(απόσπασμα μαρτυρίας από ‘’ Η Έξοδος’’,

τόμος Β΄, Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών).

   (…)Πρώτη Αυγούστου 1924 σήμαναν οι καμπάνες πρωί-πρωί. Αφού λειτούργησε και μοίρασε το αντίδωρο ο Παπαχρύσαντος, είπε με τρεμάμενη φωνή: ‘’Eυλογημένοι χριστιανοί, από σήμερα δεν έχουμε πια εκκλησία!… Θα κατεβάσουμε τα σήμαντρα, τις ιερές εικόνες, καντήλες, πολυέλαια και θα τα συσκευάσουμε σε κάσες. ΄Ολα, όλα τα τα πάμε μαζί μας στο καινούργιο μας χωριό. Όποιος έχει ιερές εικόνες κι είναι χαλασμένες να τις φέρει εδώ κι εμείς θα τις βολέψουμε. Κι αν τυχόν κανένας χριστιανός θέλει να πάρει από την εκκλησία μια δυο εικόνες μικρές, θα του τις δώσουμε. Ο Θεός ας μας φυλάγει κι ας είναι μαζί μας…’’

(…) Στην εκκλησία εγώ δεν πήγα. Ήμουν απασχολημένος με τα κτηματολογικά… Όταν κατά το σούρουπο επέστρεψα στο σπίτι κι είδα κι άκουσα το κλάμα της μακαρίτισας πεθεράς μου αντιλήφθηκα το μέγεθος και το βάθος της λύπης και της απόγνωσης των χωριανών μου και προπάντων της Σινασίτισσας οικοδέσποινας τον πόνο, που να φωνάξουν δεν μπορούσαν και να μην κλάψουν δεν ήταν νοητό. Όλο το χωριό μου έκλαψε και πόνεσε και μαζί του κι εγώ.

Δεν μπορούσε να μην συγκλονιστούμε σ’ ένα τραγικό τέλος του εθνικού και χριστιανικού μας αγώνα, αγώνα πολύχρονου, μόνοι, κατάμονοι μαχητές.

‘’Θεέ μου, γιατί το ‘καμες έτσι!… τι σου κάναμε και μας τιμωρείς!… έλεγε κι έκλαιγε η θεία της πεθεράς μου Μάρτα σηκώνοντας τα χέρια της και προσβλέποντας στον ουρανό. Πονέσαμε πολύ… Αιώνες ολόκληρους εργαστήκαμε εκεί μέσα ‘’στη Γούρνα’’ για να τη μετατρέψουμε από άγονο χαγιά (βράχο) που ήταν, σε όμορφη κοιλάδα με πάμπολλα τρεχούμενα γλυκά νερά, με άμετρο πλήθος καρποφόρων και μη δέντρων και κλημάτων, εκκλησιές όπου σταθείς κι όπου στραφείς, σε μια κοιλάδα – χαγιά του μόχθου και του πόνου, χαράς και λύπης, σε μια κοιλάδα, που, όπως έλεγεν η θεία Μάρτα ‘’δώκαμ’ νιάτα και πήραμ’ γήρατα κι ούλα νώσαν (σκόρπισαν) την Νότη και τη Βοριά (στον Νότο και τον Βορά)’’.

(…) Επειδή  η μεταφορά των ανταλλαξίμων της περιοχής μας όλων των χωριών και των πόλεων συνέπεσε να είναι ταυτόχρονη,  τον Σεπτέμβριο μήνα του 1924, οι αραμπάδες που διέθεταν οι τούρκοι αραμπατζήδες δεν αρκούσαν να τους μεταφέρουν αμέσως και ταυτόχρονα στο Ουλούκισλα (όπου ήταν ο σταθμός του τραίνου για το λιμάνι της Μερσίνας). Η διαδρομή διαρκούσε, από τη Σινασό στο Ουλούκισλα τρείς μέρες.

Μ’ όλα τα μικροεπεισόδια, μ’ όλες τις γκρίνιες και δυσαρέσκειες και αντιδράσεις, η εκκένωση του αλησμόνητου χωριού μου κι η οδυνηρή εγκατάλειψη των ιερών ακριτικών μας βράχων, έλαβε τέλος κανονικά, αθόρυβα και πολιτισμένα, σύμφωνα προς το τελευταίο τηλεγράφημα της Επιτροπής επί της Ανταλλαγής προς την ΄΄Αντιπροσωπεία’’ της Πόλης:

‘’ΣΗΜΕΡΑ 2 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1924, ΦΕΥΓΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ ΟΡΙΣΤΙΚΑ’’.

Αντιγραφή Δέσποινα Μπουγιουκμάνου- Παπανδρέου