Βόλτα στην Αιδηψό με νοικιασμένο ποδήλατο

Αθανάσιος Καλούδης: Με «ορθοπεταλιά» στις δυσκολίες της ζωής

«Ο πατέρας μου ο Αθανάσιος Καλούδης ήταν πρόσφυγας. Γεννήθηκε το 1937 στα Λουτρά και μεγάλωσε στην Αιδηψό μέσα σε πολύ μεγάλη φτώχεια. Οι γονείς του o  Κώστας κι η Ζωή, απέκτησαν τέσσερα παιδιά.

Ο πρώτος  ήταν ο Γιάννης- είχε εστιατόριο κάτω στα Λουτρά δίπλα από τον ποδηλατάδικο- ο πατέρας μου ήταν ο δεύτερος και μετά ακολουθούσαν δύο δίδυμες αδερφές. Πολύ φτωχικά χρόνια ζούσαν εκείνη την εποχή. Θυμάμαι από τις διηγήσεις του  πατέρα μου, μας λέει η κόρη του Ζωή Κυριακού, πως  ξεκίνησε να δουλεύει στα καΐκια στην Αιδηψό, ενώ  μετά πήγε φαντάρος. Γυρίζοντας σιγά – σιγά άρχισε να βάζει ποδήλατα ταυτόχρονα με το καΐκι που δούλευε. Άρχισε να μεγαλώνει η επιχείρηση, να παίρνει όλο και περισσότερα ποδήλατα γιατί ήταν μία δουλεία όπου είχε κόσμο στο να νοικιάζει ποδήλατα. Ο πατέρας μου θυμάται την καλή περίοδος της Αιδηψού. Παρόλα αυτά δεν μας είχε πει ποτέ πολλά πράγματα. Εγώ όμως αμυδρά θυμάμαι, λίγο μετά το 1970 – 1971 που ήμουν πέντε, έξι χρονών, κάποια λίγα πράγματα και μέχρι το 1983 που παντρεύτηκα και έφυγα ήταν πολύ καλή περίοδος στην Αιδηψό. Θυμάμαι ακόμη πως ερχόντουσαν οικογένειες με παιδιά.

Τότε  η Αιδηψός είχε εκτός του  πατέρα μου άλλα πέντε ποδηλατάδικα. Του Βασίλη του Κορέντη, του Στέλιου Στυλιανού, για λίγο καιρό ήταν κάποιος Δημοσθένης Μουγγρίδης, δεν θυμάμαι όμως τα ονόματα των υπολοίπων. Όλοι νοικιάζανε ποδήλατα αλλά το μεγαλύτερο ποδηλατάδικο και το πιο πληρέστερο ίσως και λόγω θέσης ήταν του πατέρα μου. Έφτασε κάποια στιγμή να έχει και 300 ποδήλατα στην ακμή της επιχείρησής του. Κάποια στιγμή ασχολήθηκε και με μηχανάκια, όπου είχε βάλει στο μαγαζί και έφτιαχνε κιόλας. Έκανε επιδιορθώσεις αλλά επειδή είχαν πιο πολύ δουλειά τα ποδήλατα σιγά – σιγά τραβήχτηκε από τα μηχανάκια. Είχαμε και ένα διπλό ποδήλατο και αυτό που ήταν σαν αμαξάκι. Γινότανε σκοτωμός για το ποιος θα το νοικιάσει πρώτος γιατί ποτέ δεν υπήρχαν ελεύθερα αυτά τα ποδήλατα. Επίσης είχε και καλές μάρκες ποδήλατα, Phillips, Renault, Peugeot. Θυμάμαι και μια φορά που είχαμε πάει στην Αθήνα όταν ήμουν μικρή για να ψωνίσουμε ποδήλατα αλλά δεν θυμάμαι την περιοχή, απλώς ότι είχαμε πάει σε ένα πολύ μεγάλο ποδηλατάδικο και ψώνιζε ο μπαμπάς ποδήλατα και ανταλλακτικά.

Ο γάμος

Το ποδηλατάδικο το είχε ακριβώς απέναντι από την Αίγλη, σε πολύ κεντρικό σημείο στην παραλία. Η μητέρα μου Μαρία Καλούδη -Βαρδακώστα το πατρικό της ήρθε πάνω από την Αγία Άννα από ένα χωριό την  Παλιόβρυση  στην Αιδηψό και μεγάλωσε σε ξενοδοχεία, στα γνωστά Καραμηναίικα. Είχε έρθει πρώτη η αδερφή της.Την είχαν πάρει σαν ψυχοπαίδι και επειδή πεινάγανε στο χωριό έφερε και την μαμά μου και τον αδερφό της.

Μένανε τότε στο ξενοδοχείο «Μέγας Αλέξανδρος» που το είχαν τότε πέντε αδέρφια και η μητέρα μου τους φρόντιζε και καθάριζε, παρόλο που ήταν μικρή και αυτοί την περιποιόντουσαν σαν παιδί τους. Ήρθε όπως μας διηγείται σε  ηλικία εννιά χρονών. Πολύ μικρή κι ο αδερφός της  ο Βαγγέλης Βαρδακώστας που είχε περίπτερο στην πλατεία όπου και εκείνος για κάποια χρόνια μεγάλωσε εκεί, στα Καραμηναίικα. Η μητέρα της μαμάς μου κουβάλαγε νερό με την στάμνα από την Παλιόβρυση στα Λουτρά με τα πόδια, περίπου στον πόλεμο. Η μαμά μου γεννήθηκε το 1939. Πηγαινοερχότανε η γιαγιά μου με τα πόδια και έτσι γνώρισε τους Καραμηναίους και έφερε την πρώτη της κόρη εδώ και μετά, ήρθαν και οι υπόλοιποι.  Οπότε ήταν κοντά και γνωριστήκανε. Αναπτύχθηκε σφοδρός έρως με ευτυχή κατάληξη το γάμο. Η μητέρα μου όσο μπορούσε βοηθούσε στο ποδηλατάδικο, αλλά ποτέ δεν έμαθε να κάνει ποδήλατο γιατί φοβόταν. Άλλες εποχές τότε κι άλλες ανάγκες βέβαια. Αφού δε μπόρεσε σαν παιδί…

Όμως εμείς τα παιδιά τους, ήμασταν πολύ προνομιούχοι που μπορούσαμε να έχουμε και δικό μας ποδήλατο, αλλά και να παίρνουμε ότι ποδήλατο θέλουμε για να κυκλοφορούμε.

Η νοσταλγική Αιδηψός

Τα Λουτρά της δεκαετίας του ’70 ήταν γεμάτα με οικογένειες. Πολλά παιδιά κι οι παραλίες γεμάτες νεολαία, ιδίως μεταξύ «Αίγλης» και «Αύρας» και την  δεκαετία του ‘80.

Πριν δηλαδή αρχίσει να λειτουργεί το κομμάτι του κοινωνικού τουρισμού η Αιδηψός είχε άλλου είδους τουρισμό και υπήρχαν οικογένειες με μικρά παιδιά και πολύ νεότερες ηλικίες. Υπήρχαν και ηλικιωμένοι που ερχόντουσαν για μπάνια και ερχότανε κόσμος ο οποίος άφηνε λεφτά, δεν ήταν όπως είναι ο κοινωνικός τουρισμός που με τα χρόνια έφτασε σε ένα χαμηλό επίπεδο. Ο πατέρας μου εκείνη την εποχή έκανε γνωριμίες με γιατρούς και δικηγόρους. Τότε ήταν κι η «Ριβιέρα» στις δόξες της, με συγκροτήματα τα οποία νοίκιαζαν ποδήλατα από τον μπαμπά μου και κυκλοφορούσαν. Ακόμη δεν ήταν και τόσο διαδεδομένα τα αυτοκίνητα.

Μία φανταστική εποχή όπου την θυμάμαι και στεναχωριέμαι. Απέναντι στην Αρκίτσα υπήρχε το «Καλύψω» ένα κλαμπ όπου πήγαιναν ξένοι και ερχόντουσαν μία φορά την εβδομάδα στην Αιδηψό και νοικιάζανε ποδήλατα για να κάνουν βόλτα στην περιοχή. Είχαν ξεναγό και νοίκιαζαν ποδήλατα από εμάς. Πήγαιναν στα ζεστά νερά, στον Άγιο Νικόλα γύριζαν για κάποιες ώρες την περιοχή και επέστρεφαν πίσω με το φέριμποτ. Εκείνη την εποχή υπήρχαν και τα αλογάκια στην Αιδηψό. Βέβαια ο κόσμος είχε επιλογές και λεφτά να χαλάσει, οπότε ήθελε και το ένα και το άλλο. Ήταν πολύ ωραία είχε επτά αμαξάκια και όλα κάθε πρωί και απόγευμα κάνανε βόλτες. Το θυμάμαι πολύ καλά γιατί ήταν ακριβώς απέναντι μας μπροστά στην «Αίγλη». Ο κόσμος τότε κυκλοφορούσε αλλιώς».

Οι ενοικιάσεις των ποδηλάτων με την ώρα

«Θυμάμαι τον πατέρα μου να δουλεύει πάρα πολύ. Εμείς και τα τρία παιδιά του, συνεχίζει η  κόρη του Ζωή την αφήγησή της, εγώ, ο Κώστας και η Βαγγελιώ, τον θυμόμαστε πάντα  να εργάζεται μέχρι αργά το βράδυ.

Να φτιάχνει ποδήλατα, να τα συντηρεί. Όλοι μας τον βοηθούσαμε όσο μπορούσαμε. Η μαμά δεν μπορούσε να βοηθήσει πολύ, γιατί φρόντιζε τους Καραμηναίους και δεν περίσσευε χρόνος. Άλλωστε ήμασταν και τρία μικρά παιδιά. Θυμάμαι είχαμε ένα τετράδιο έξω στο ποδηλατάδικο, όπου γράφαμε το όνομα, τον αριθμό του ποδηλάτου γιατί όλα τα ποδήλατα τότε είχαν άδεια με βιβλιαράκι και πινακίδα με νούμερο. Σημειώναμε  και την ώρα που έπαιρναν το ποδήλατο. Νοικιάζανε ποδήλατα με την ώρα. Το 1960 νοίκιαζε τα ποδήλατα 2 δραχμές την ώρα.  Το 1974 – 1975 πρέπει να τα νοικιάζαμε τρεις δραχμές την ώρα περίπου. Θυμάμαι με μία δραχμή έπαιρνα ένα ξυλάκι παγωτό καραμελέ. Υπήρχαν διάφορες τιμές γιατί υπήρχαν και τα αγωνιστικά ποδήλατα τα οποία ήταν πιο ακριβά. Υπήρχαν τα τσόπερ που ήταν και αυτά άλλης κατηγορίας ακόμη πιο ακριβά. Το πιο ακριβό ποδήλατο πήγαινε μέχρι 5 – 6 δραχμές δεν νομίζω παραπάνω. Δεν θυμάμαι καλά.

Νοικιάζαμε με την ώρα αλλά και με την μέρα. Τότε το έπαιρνε αν θυμάμαι καλά γύρω στις 30 δραχμές. Δεν υπήρχε οι ενοικιάσεις αυτοκινήτων τότε. Ούτε μηχανάκια δεν νοικιάζανε. Αυτό που ήταν τότε της μόδας ήταν τα ποδήλατα. Ιδίως για αυτό το διθέσιο ή αυτό με τις τέσσερις ρόδες γινόταν πανικός. Αυτά όμως δεν τα νοικιάζαμε με την μέρα, αλλά πάντα με την ώρα γιατί ήταν περιζήτητα. Ερχόντουσαν πολλά παιδιά από τα γύρω χωριά γιατί πολλοί δούλευαν σερβιτόροι σε διάφορα εστιατόρια και όποτε έβρισκαν ευκαιρία ερχόντουσαν για να νοικιάσουν ποδήλατο.

Ο μπαμπάς μου έχει μεγαλώσει δύο με τρεις γενιές σε διάφορες ηλικίες, αλλά ιδίως εκείνη την εποχή που θυμάμαι εγώ που ήταν το αποκορύφωμα. Έφτασε κάποια στιγμή να έχει 230 ποδήλατα και δεν είχαμε ποδήλατο στο ποδηλατάδικο για να νοικιάσουμε. Βέβαια ήταν και άλλη η κινητικότητα της Αιδηψού. Θυμάμαι είχε εστιατόριο κάτω από την «Αίγλη», το οποίο ήταν φίσκα όλες τις ώρες της ημέρας. Δίπλα ακριβώς από το ποδηλατάδικο ήταν ο θείος μου, που είχε και αυτός εστιατόριο, πάντα γεμάτος. Η «Αύρα» που είχε εστιατόριο και από την πάνω μεριά και από την κάτω, ήταν γεμάτη, ο Χαλαβρεζάκης που νομίζω είχε την μεγαλύτερη πλατεία από όλους σαν εστιατόριο φίσκα μέχρι και τις 5 το απόγευμα. Μετά ξαναγέμιζαν για το βράδυ. Θυμάμαι τα φέριμποτ που συνέχεια έφερναν κόσμο. Έβγαινες το βράδυ στην παραλία να περπατήσεις, να κάνεις βόλτα και δεν μπορούσες να περάσεις από τον κόσμο. Δεν ξέρω για πόσο κόσμο μιλάμε, αλλά τα ξενοδοχεία και τα ενοικιαζόμενα δωμάτια είχαν πληρότητα.  Η δραστηριότητα του πατέρα μου με τα ποδήλατα τελείωσε το 1992, γιατί δεν μπορούσε να συνεχίσει να εργάζεται. Λόγοι υγείας, αλλά και χαμηλή  κινητικότητα, τον οδήγησαν στο κλείσιμο της επιχείρησης. Ο κόσμος μετά άρχισε να αγοράζει, πάντα όμως είχε τις επισκευές. Από κάποια στιγμή και μετά οι μόνοι που έμειναν να νοικιάζουν ποδήλατα ήταν ο θείος μου ο Στέλιος και ο Βασίλης Κορέντης αλλά και αυτοί σε περιορισμένο αριθμό πια».

Απόσπασμα από το βιβλίο “Άνθρωποι και ιστορίες – Η βόρεια Εύβοια της καρδιάς μας” της Πάρη Ντελκή