Η Αγία Άννα, το συναίσθημα και το πάθος της καθηγήτριας Γεωργίας Λαδογιάννη

Δεν θα είναι εύκολο, σκέφτηκα…. Ο καθηγητής Πανεπιστημίου, είναι απρόσιτος, ζει στους δικούς του ρυθμούς, έξω και μακριά απ’ τη δική μας καθημερινότητα. Ίσως η πνευματική του ενασχόληση με εξειδικευμένο αντικείμενο τον απομακρύνει από όλους τους υπόλοιπους. Και ενώ με δισταγμό πλησίασα, άγγιξα μια γυναίκα πρόσχαρη και ενδιαφέρουσα.
H Γεωργία Λαδογιάννη γεννήθηκε στην Αγία Άννα Ευβοίας. Σπούδασε στα Γιάννενα και από το 1990 διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, έχοντας ως θεματικά πεδία διδασκαλίας και έρευνας τη Νέα Ελληνική Λογοτεχνία, τη Δραματουργία, την Κριτική Θεωρία και τα Λογοτεχνικά περιοδικά. Είναι Καθηγήτρια στο Τμήμα Φιλολογίας. Έχει εκδώσει 6 βιβλία και 2 με πανεπιστημιακές σημειώσεις και έχει δημοσιεύσει υπέρ τις 100 μελέτες σε Πρακτικά συνεδρίων, τόμους – αφιερώματα και περιοδικά. Έχει οργανώσει και συμμετάσχει σε πολλά συνέδρια στην Ελλάδα και το εξωτερικό (Ευρώπη, ΗΠΑ). Οπωσδήποτε οι τίτλοι και τα αξιώματα των ανθρώπων μας ομολογούν την πορεία τους όμως η ίδια με λίγα λόγια περιγράφει το ξεκίνημα.

Η τέταρτη γέννα
«Στο σπίτι επικρατούσε η αναστάτωση. Όλοι έτρεχαν δεξιά κι αριστερά για να βοηθήσουν. Ήταν η τέταρτη γέννα της Ζωίτσας.
-Το ψαλίδι, το ψαλίδι, φώναζαν.
«Αυτό θυμάμαι μόνο», διηγείται σήμερα με συγκίνηση η Αθανασία, αδελφή της Γεωργίας Λαδογιάννη. Ο πατέρας μας έλειπε, ασχολιόταν με το εμπόριο και γυρνούσε στα χωριά. Όταν έφτασε σπίτι του είπαν:
-Βασίλη, πάλι κορίτσι έκανε η γυναίκα σου.
-Δεν πειράζει κι άλλα τόσα να μου κάνει.
Σήμερα η Γεωργία Λαδογιάννη θυμάται και μας εκμυστηρεύεται: «Η παιδική μου ηλικία έχει βιώματα στα οποία μπορώ να κάνω αναγωγή των κατοπινών μου επιλογών. Δεν είναι τυχαίο, όταν μαζί με τα παραμύθια που άκουγα από τη μητέρα μου, την έβλεπα να διαβάζει το μυθιστόρημα στο περιοδικό «Παναθήναια» των αρχών του 20ου αιώνα, τη «Γέφυρα των στεναγμών». Ακόμη τη θυμάμαι να απαγγέλλει από στήθους το πεντάπρακτο ποιητικό δράμα του Παναγιώτη Ζούτσου, του 1830 ο «Οδοιπόρος», το οποίο αργότερα δίδαξα και το έβαζα ως θέμα στους φοιτητές μου. Επίσης στο σπίτι μου υπήρχαν όλες οι λαϊκές εκδόσεις του Σαλίβερου. Ο Φιάκος ήταν στο οικογενειακό μας ιδιόλεκτο. Παράλληλα είχα ακούσει όλα τα λιμπρέτα που είχε γράψει ο θείος της και παππούς μου Ιωάννης Ζαργάνης. Κοιτώντας πίσω θα σας πω, ότι ο πατέρας του Χρήστος Ζαργάνης, δικηγόρος από το Λιδωρίκι, παντρεύτηκε την Μαρία Φαρακλιώτη από την Αγία Άννα. Το όνομά του το συνάντησα σε πρακτικά της εφορευτικής επιτροπής στην περιοχή Κηρο-Νηλέως σε εκλογική αναμέτρηση Δάρα – Αβέρωφ το 1870. Είχε τέσσερα παιδιά. Ο Ιωάννης Ζαργάνης, θείος της μητέρας μου, υπήρξε Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Εύβοιας, ενώ άλλος του αδελφός μεταφραστής του Ομήρου. Η μητέρα μας έχασε τον πατέρα της σε ηλικία μόλις δύο ετών και η τροφή της ήταν η βιβλιοθήκη του θείου και παππού μου. Ενώ λοιπόν η τυπική μόρφωση της μάνας μου ήταν μέχρι την Δευτέρα Δημοτικού, η ουσιαστική της παιδεία όμως, οφείλεται στη βιβλιοθήκη του σπιτιού της. Όλοι στην Αγία Άννα την αγαπούσαν και, ενώ ο πατέρας μας ήταν ένα έξυπνος και αξιόλογος άνθρωπος, στην κοινωνία της Αγίας Άννας εμείς ήμασταν γνωστές ως τα «Κορίτσια της Ζωίτσας».
Ο πατέρας μας για την κοινωνία της Αγίας Άννας είχε δυο ελαττώματα. Ήταν ξένος, γιατί είχε έρθει από την Τσαπουρνιά και κομμουνιστής. Η κλειστού τύπου αστική κοινωνία της Αγίας Άννας, με τη βασιλεία των σογιών, δε αφομοίωνε εύκολα ξένους και κομουνιστές. Η μητέρα μας όμως ήταν μια πολύ αγαπητή πνευματική γυναίκα που πολλοί ακόμη την θυμούνται ως παραμυθού της γειτονιάς. Έγραφε συνέχεια. Αντί για καλημέρα χρησιμοποιούσε δεκαπεντασύλλαβο. Το συναίσθημα γινόταν λόγος αυτόματα. Λόγω της διπλωματικής της ικανότητας έσωσε τη ζωή του πατέρας μας, από τις εκτελέσεις στον πόλεμο. Ακόμη θυμάμαι και συγκινούμαι, στην κηδεία της πολλά μικρά παιδιά δακρυσμένα με λίγα λουλούδια στο χέρι να την αποχαιρετούν. Κι όταν ρώτησα, έμαθα πως πολλές φορές μαζεύονταν δίπλα της παιδιά από διαλυμένες οικογένειες κι αυτή με τα παραμύθια της τα δίδασκε, τους περνούσε μηνύματα και τους πρόσφερε θαλπωρή».

Η Αγία Άννα
«Έχω βιώσει τη Αγία Άννα σαν σκηνή θεάτρου. Ακόμη θυμάμαι τους άνδρες με μίνι φούστες, μαύρα καλτσόν και κόκκινα παπούτσια, να λένε στο Καρναβάλι όλα τα Βακχικά και Διονυσιακά αστεία και πειράγματα και εμείς παιδιά, να ακολουθούμε και να επαναλαμβάνουμε. Ναι, η πλατεία της Αγίας Άννας προσομοιάζει με κλειστή σκηνή θεάτρου! Ακόμη θυμάμαι τα ποιήματα που οι δασκάλες μου στο Δημοτικό με έβαζαν να πω στις Εθνικές γιορτές. Είχαν πάντα τον φόβο να μην απαγγείλω ποίημα της μάνας μου. Κι ενώ γινόταν οι πρόβες κανονικά, στο τέλος στη γιορτή, το ποίημα της μάνας μου έλεγα, γιατί μου άρεσε περισσότερο».

Δάσκαλος ή συγγραφέας;
«Από φοιτήτρια ακόμη δίδασκα, ως βοηθός καθηγητή. Από το 1990 και μετά οι φοιτητές άλλαξαν. Έρχονταν στη Σχολή με το μυαλό του συμβιβασμένου πατέρα τους. Ενδιαφέρονταν μόνο να πάρουν το πτυχίο τους και να φύγουν. Η γενιά αυτή των φοιτητών δεν πέρασε αθωότητα. Σήμερα διδάσκω σε απελπισμένους νέους. Βλέπω τα μάτια τους και αισθάνομαι, τα νοιώθω απελπισμένα. Είναι παιδιά χωρίς όραμα».
Η Γεωργία Λαδογιάννη προτάσσει την ιδιότητα του δασκάλου από αυτήν της συγγραφικής και ερευνητικής εργασίας που προσφέρει στο Πανεπιστήμιο των Ιωαννίνων, διδάσκοντας όχι μόνο Έλληνες, αλλά Αμερικάνους ακόμη και Τούρκους φοιτητές. Άνθρωπος γεμάτος από γνώση, πάθος αλλά και συναίσθημα. Το εισέπραξα ως ακροάτρια της, όταν δεν έπιασε ούτε μια στιγμή το μικρόφωνο και πέρα από σημειώσεις, μας ταξίδεψε στις ατραπούς και τα μαγικά μονοπάτια της Λογοτεχνίας, της Ποίησης και του Θεάτρου.
Η ψυχή της μητέρας της θα αναπαύεται ήσυχη. Πρόσφερε στην κοινωνία και την ποιήτρια…
Πάρη Ντελκή