” Το Ζωικό Βασίλειο “

Οι άνθρωποι δεν είναι ζώα, μήτε πρόκειται να γίνουν. Το γεγονός ότι στην καθημερινότητά μας κάνουμε χρήση, ήδη από τον Αίσωπο, ονομάτων του ζωικού βασιλείου για να τονίσουμε κάποια χαρακτηριστικά του ανθρωπίνου ψυχισμού δεν γίνεται για να κυριολεκτήσουμε αλλά για να σκώψουμε. Το νόημα είναι πάντοτε μεταφορικό.

Έτσι μπορεί κάποιος να είναι υπομονετικός σα γαϊδούρι ή πονηρός σαν αλεπού, να φέρεται σα γομάρι στους τρόπους, να παπαγαλίζει τα μαθήματα, να φοβάται σα λαγός, να ορμά σαν το λιοντάρι, να είναι βρωμερός σα το γουρούνι, να κουνάει τα νώτα του σαν τη σουσουράδα, να χαζεύει σαν μπούφος, να εργάζεται σα μέλισσα, να τεμπελιάζει σαν κηφήνας ή τέλος να πιθηκίζει μιμούμενος τις συμπεριφορές των άλλων, αλλά σίγουρα ποτέ δεν είναι ούτε θα καταλήξει πραγματικός πίθηκος όπως τελευταία ακούστηκε σε τηλεοπτική εκπομπή, σαν πρόλογος στην παρουσίαση κάποιου πειράματος με τα συμπαθή αυτά ανθρωπόμορφα ζώα, που σκοπό είχε να παραλληλίσει την κοινωνία τους με τη δικιά μας προκειμένου να υποστηρίξει τη θεωρία του εκφοβισμού των μαζών.

Η παρατήρηση των συμπεριφορών των ζώων δεν δίνει κανένα συμπέρασμα για την ανθρώπινη δραστηριότητα. Οι πίθηκοι δε μαθαίνουν τίποτα αν δεν τους δοθεί τροφή, η οποία αποτελεί το μοναδικό και απόλυτο κίνητρό τους. Τους βλέπουμε να πατάνε κουμπιά αλλά στο τέλος κάθε διεργασίας έχουνε και μια χειροπιαστή αμοιβή. Θα ήταν καλό οι παρατηρητές να είχαν διαβάσει το μύθο που περιγράφει έναν βασιλέα της Αιγύπτου που έντυσε πιθήκους σαν ανθρώπους και τους επιδείκνυε σαν αυλικούς του, αλλά τα σχέδιά του κατέρρευσαν όταν ένας υπήκοος πέταξε ανάμεσα στο τσούρμο αυτό των δίποδων μια μπανάνα. Οπότε άρχισαν να μαλώνουν ξεσκίζοντας τα ρούχα τους και ουρλιάζοντας για το ποιό θα την πάρει. Ο ίδιος ο Παβλόφ με τον περίφημο σκύλο του κάτι θα γνώριζε που μελέτησε την αντίδρασή του μόνο στο φαγητό! Αλλά γιατί να θεωρείται επιστήμη κάτι που το γνωρίζουν και οι γιαγιάδες, οι οποίες κάθε μεσημέρι μαζεύουν τις γάτες της γειτονιάς χτυπώντας ρυθμικά με το πιρούνι το πιάτο με τα αποφάγια;

Αλήθεια, γιατί ποτέ δεν έχει παραλληλιστεί σε πείραμα η συμπεριφορά του ποντικού με εκείνη  του πιθήκου; Γιατί δεν υπάρχουν πορίσματα που να αποφαίνονται για την κοινωνική δομή ενός ζώου με βάση την παρατήρηση της κοινωνικής οργάνωσης ενός άλλου; Ίσως γιατί όλοι γνωρίζουν ότι κανένα ζωικό είδος δεν έχει σχέση με το άλλο. Το να εξάγονται λοιπόν συμπεράσματα για τον άνθρωπο βασιζόμενα σε πειραματικές μελέτες επί ζώων είναι άκρως επικίνδυνο. Το να κυριολεκτούμε όταν λέμε ότι ο άνθρωπος είναι πίθηκος είναι μια μορφή μαγγανείας ή και μαγείας, που μας δείχνει ότι η λεγόμενη επιστήμη δεν έχει ξεφύγει και πολύ από το δρόμο που χάραξαν οι προϊστορικοί πρόγονοί μας που πίστευαν ότι ο Χείρων είχε σώμα αλόγου, ο Πάνας κορμό κριού και ο Πρωτέας έπαιρνε όποια μορφή ζώου ήθελε! Ούτε είναι δόκιμο να παρακάμπτεται η νοημοσύνη των θεατών με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που παρακάμπτεται η νοημοσύνη των ανθρώπων σε οποιοδήποτε αβίαστο συμπέρασμα μιας πειραματικής κατασκευής που εξισώνει αυτούς με τα ζώα.

Το κίνητρο της ανθρώπινης συμπεριφοράς είναι το σημαίνον. Μια λέξη αρκεί για να ωθήσει κάποιον να προβεί στις πλέον ηρωικές ή αποτρόπαιες πράξεις. Στις κρίσιμες εποχές που διαβιούμε όπου η αποκτήνωση πολιορκεί τα ήθη μας είναι ωφέλιμο να αναλογιστούμε τι μας κάνει να στεκόμαστε σε δύο πόδια ή μάλλον τι μας κάνει να στεκόμαστε στα πόδια μας και να ορθώνουμε το ανάστημά μας μπροστά σε κάθε πρόκληση. Ζωή δεν είναι οι λογαριασμοί μα το να λογαριαστούμε μεταξύ μας ώστε να μπορέσουμε κάποτε να διεκδικήσουμε αμιλλόμενοι το δικαίωμά μας στην υποχρέωση. Ο άνθρωπος τρέφεται με το σημαίνον. Ο άνθρωπος δεν πολεμάει για το φαγητό, τα πετρέλαια ή τα λεφτά, αλλά για τα ιδανικά: για μια σημαία, μια γυναίκα, ένα παιδί, τα χώματα των πατέρων. Για μια Ιδέα._