8 Μαΐου – Αφιέρωμα για την έναρξη της επανάστασης στο Ξηροχώρι

Με την ευκαιρία της 8ης Μαΐου, ανατρέξαμε στις ελάχιστες πηγές για την επανάσταση στο Ξηροχώρι, χρησιμοποιώντας αποσπάσματα από το βιβλίο του Άγγελου Στέφου «Ιστιαία» – Ιστορική Μελέτη των εν επαρχία Ιστιαίας γεγονότων από το 1821 και εντεύθεν – Τόμος Β΄, όπως και Ιστιαία –Αγωνιστές 1821 τόμος Δ΄.
Εκεί αναφέρεται μεταξύ άλλων: «… Ένα από τα σημαντικότερα χωριά της Εύβοιας είναι η Λίμνη, αντίκρυ του οπουντίου κόλπου, δηλαδή του κόλπου του Ταλαντίου. Αυτοί που είχαν προτιμηθεί από το χωριό αυτό, έχοντας και αυτά τα πλοία και των άλλων αυτών χωριών, μαθαίνοντας αυτά που γίνονταν στην Ανατολική Ελλάδα, αποφάσισαν να υψώσουν την επαναστατική σημαία και συνεννοήθηκαν με τους Τρικεριώτες. Στις αρχές του Μαΐου οι καλοί αυτοί γείτονες ήρθαν για να βοηθήσουν, φέρνοντας τέσσερα πλοία, πολεμοφόδια και κάποιους στρατιώτες υπό την επίβλεψη του ξάδελφου του Οδυσσέα Ανδρούτσου, Βερούση Μουστανά ή Ανδρούτσου, από τις Λιβανάτες της Αταλάντης. Οι Τούρκοι που βρίσκονταν στην Εύβοια αφού έβλεπαν όσα συνέβησαν δίπλα τούς, παρατηρούσαν την απόβαση στο νησί τους αλλά δεν παρατηρούσαν τόσο τους ντόπιους Χριστιανούς, ώστε αυτοί που ήθελαν να φυλάξουν τις παραλιακές θέσεις τους, ως τα Κανατάδικα και τον Άγιο Νικόλαο, παρέλαβαν πολλούς Χριστιανούς συναγωνιστές. Βλέποντας λοιπόν τα Τρικεριώτικα πλοία να έρχονται προς εκείνα τα παράλια, άρχισαν να πυροβολούν. Ανταπέδωσαν στους πυροβολισμούς τότε και οι κάτοικοι της Λίμνης που καιροφυλακτούσαν και οι υπόλοιποι από τα γειτονικά χωριά, και με αυτόν τον τρόπο άρχισε κι εκεί ο αγώνας. Οι Έλληνες υπερίσχυσαν κατά την διάρκεια αυτής της πρώτης σύγκρουσης, πέθαναν αυτοί που ήταν στα πλοία, συγκαταδίωξαν τους εχθρούς, σκότωσαν λίγους και ανάγκασαν τους υπόλοιπους να φύγουν. Μετά την φυγή αυτών, οι πρόκριτοι πολλών χωριών συνήλθαν στο Ξηροχώρι, όπου διόρισαν τρεις οπλαρχηγούς, τον Βερούση Μουστανάν, τον Νικόλα Ζαγωριανόν και τον Γιάννο Χαλκιά, μάζεψαν 2.000 ντόπιους ένοπλους, από τους οποίους κάποιους τους έστειλαν από την ξηρά και κάποιους από την θάλασσα με σκοπό τον αποκλεισμό της Χαλκίδας εξαιτίας της σύμπραξης και των πλοίων των Τρικέρων και της Λίμνης…»
«Η επανάσταση στο Ξηροχώρι άρχισε στις 8 Μαΐου 1821 και κατά την πρώτη επίθεση εκτός από πολλούς άλλους αγωνιστές αναφέρονται 4 ονόματα ντόπιων και δυναμικών επαναστατών στους οποίους ανήκει δόξα και τιμή.Αυτά είναι ο Αθανάσιος Κορφιάτης, ο Γιαννιός Χαλκιάς, ο Αθανάσιος Μπαλαλάς κι ο Κωνσταντίνος Στριμμένος. Αγωνιστής και πρώτο θύμα της επανάστασης ήταν ο Αθανάσιος Κορφιάτης ή και επικαλούμενος λόγω της ανδρείας του Δελής Αθανάσιος. Ξηροχωρίτης στην καταγωγή και έγγαμος πατέρας ενός παιδιού. Ο Δήμος της Ιστιαίας πρώτη φορά στις 13 Μαΐου 1979 πραγματοποίησε την πρώτη εκδήλωση τιμής .όπως αναφέρεται στο βιβλίο του Άγγελου Στέφου Ιστιαία –Αγωνιστές 1821, τόμος Δ΄ για την υπέροχη μορφή του Αθανάσιου Κορφιάτη δυστυχώς δεν βρέθηκαν πολλά στοιχεία εκτός από την διασωζόμενη ιστορική παράδοση που αφορά την επίσης ηρωίδα σύζυγό του που το ίδιο βράδυ της επίθεσης και κατά την ώρα των επιχειρήσεων πήρε το παιδί της και έφυγε στα χωράφια του Κατσιρέλλου για να σωθεί, γιατί γνώριζε την έκβαση της επίθεσης. Στο δρόμο το παιδί της ξεψυχάει είτε από τρόμο είτε από τραύμα και η ίδια η ματοβαμμένη πονεμένη μάνα επιστρέφει στο σπίτι της όπου και θάβει το παιδί της στην αυλή του σπιτιού της. Αμέσως μετά μεταμφιέζεται σε γριούλα και τρέχει να προσφέρει τη βοήθειά της στους μαχόμενους. Το σπίτι του Κορφιάτη βρίσκεται στη συνοικία Ν.Δ. της πλατείας της Ιστιαίας.

Σε ελεύθερη απόδοση από την φιλόλογο
Ελβίρα Βολανάκη