Η Εκκλησία του Ταξιάρχη στο Μουρσαλή Μικράς Ασίας και οι προσπάθειες αναστήλωσής της

Η Καταστροφή το 1922 και η Ανταλλαγή στη συνέχεια, σήμαναν το τέλος της μακραίωνης ελληνικής παρουσίας στη Μικρά Ασία με συνέπεια την διάλυση των συγκροτημένων κοινοτήτων στις πόλεις, τα χωριά, με τις εκκλησίες, τα σχολεία και τα ιδρύματα.

Οι πρόσφυγες, έχοντας στην καρδιά και την μνήμη τους τις πατρίδες τους, πάσχισαν στον Ελλαδικό χώρο να τις ξαναστήσουν μεταδίδοντας από γενιά σε γενιά την αγάπη και τις πληροφορίες τους, τα βιώματά τους και τον πολιτισμό τους.

Έτσι λοιπόν οι πρόσφυγες από το Μουρσαλή του Αϊδινίου έφτασαν στην Β. Εύβοια και δημιούργησαν το νέο τους χωριό, τον Ταξιάρχη, προς τιμήν του Αρχιστράτηγου Μιχαήλ, του ‘’Φουστανελά Ταξιάρχη’’, προστάτη του παλιού τους χωριού όπου υπήρχε μεγαλόπρεπος ναός.

Δυστυχώς τα χρόνια που ακολούθησαν τον ξεριζωμό ο ναός αρχικά μετατράπηκε σε τζαμί, ύστερα σε σχολείο, κινηματογράφο, αποθήκη αγροτικών προϊόντων και τελευταία βαφείο αυτοκινήτων. Το κτίσμα υπέστη σημαντικές ζημιές κι αντιμετωπίζει σοβαρό κίνδυνο κατάρρευσης.

Πριν μια εβδομάδα περίπου σπουδαστές του Πανεπιστημίου Σμύρνης παρουσίασαν 24 μελέτες που αφορούσαν την αποκατάσταση και διαχείριση του μνημείου αυτού και για να ευαισθητοποιήσουν τόσο τους πολίτες αλλά κυρίως τους ιθύνοντες η παρουσίαση έγινε στον χώρο αυτό με την συμβολή σημαντικού επιχειρηματία του Αϊδινίου.

Οι μελέτες παρουσιάστηκαν σε 9μελή επιτροπή επιστημόνων με τις προτάσεις δημιουργίας στον χώρο αυτό Προσφυγικού Μουσείου ή εκθετήριο αγροτικών προϊόντων της περιοχής (σύκα, λάδι, βαμβάκι και παράγωγα) και γαστρονομίας να κερδίζουν τις εντυπώσεις.

Ο Δήμαρχος Γκέρμεντζικ (όπου υπάγεται το Μουρσαλή), Φουάτ Οντές στην ομιλία του είπε μεταξύ άλλων « Η περιοχή μας πέρα από τα αγροτικά προϊόντα της έχει να αναδείξει και τους ιστορικούς μας θησαυρούς. Και ένας από αυτούς είναι ο ναός του ΤΑΞΙΑΡΧΗ! Ο Δήμος δεν πρέπει να αρκείται στην κατασκευή δρόμων και υποδομών που διευκολύνουν τη ζωή των πολιτών αλλά έχει χρέος να προστατεύει και ν’ αναδεικνύει την πολιτιστική μας κληρονομιά. Σημαντικοί ακαδημαϊκοί, αρχιτέκτονες και σπουδαστές συνεργάστηκαν για να διασωθεί το ιστορικό αυτό μνημείο και ν’ αποκατασταθεί όπως του αξίζει. Τους ευχαριστώ όλους κι από πλευράς μου υπόσχομαι να κάνω ότι είναι δυνατόν…»

Ο δε επικεφαλής της ομάδας έρευνας και μελέτης πρόσθεσε πως οι σπουδαστές έκαναν πολλές επιτόπιες επισκέψεις στο χωριό και στο ναό και πως στο Μουρσαλή και την περιοχή μπορεί κανείς να διακρίνει τις αλλαγές που υπέστησαν οι οικισμοί μετά την ανταλλαγή ως προς τις συνήθειες αλλά και να βρει δείγματα αρχιτεκτονικής Τούρκων και Ρωμιών της εποχής. Ευχή των παρευρισκόντων ήταν να ξεκινήσουν σύντομα οι εργασίες για την αποκατάσταση του ναού ο οποίος αν συνεχιστεί η κρατική αδιαφορία δεν είναι σίγουρο πόσο θ’ αντέξει…

Δέσποινα Μπουγιουκμάνου – Παπανδρέου