Από τις παλιές καρούτες των Γιάλτρων στο οινοποιείο Βρυνιώτη

Ξεφυλλίζοντας οικογενειακές αναμνήσεις ο Κώστας Βρυνιώτης σήμερα, ξεκινώντας από  πολύ παλιά, από τότε που οι Τούρκοι πουλούσαν τη γη τους στους Έλληνες κι έφευγαν από τον τόπο. Εκεί στο 1832  ξεκινά η ιστορία του παραπροπάππου του, που είναι συνδεδεμένη με την ιστορία των Γιάλτρων…

Η αγορά των Γιάλτρων και το επιχειρηματικό δαιμόνιο του  Νικόλαου Μπουροδήμου

Ο τρίτος από δεξιά είναι ο Χριστιανός Κουβάτσης

Δήλωσις Αμπέλου 1899

Ο Νικόλαος Μπουροδήμος ήταν ανάμεσα στους κατοίκους των Γιάλτρων το 1832 που υπόγραψαν το συμβόλαιο αγοράς του χωριού από τους Τούρκους . Απέκτησε εννέα παιδιά, οκτώ αγόρια και μια μοναχοκόρη, την προγιαγιά μου την Κωνσταντινιά Μπουροδήμου.

Ο Νικόλαος Μπουροδήμος ήταν ευφυέστατος άνθρωπος και μεγάλο εμπορικό δαιμόνιο. Αυτό το καταλαβαίνουμε εμείς οι κληρονόμοι του από τη μεγάλη περιουσία και τις “επιχειρήσεις ” που είχε .

Δικό του το μοναδικό καφενείο στο λιμάνι, ο μεγάλος ελαιώνας ακριβώς πίσω από το καφενείο. Όλα τα γνωστά καφενεία των Γιάλτρων ήταν Μπουροδημέϊκα, τα δύο κουρεία, πολλοί ελαιώνες , πολλά αμπέλια, όπου εκεί στο μεγαλύτερο αμπέλι του στο Ζαχαριάλω ή Πετρί κατασκευάσαμε το οινοποιείο μας.

Οι δυο άμβυκες απόσταξης και φημολογείται ότι ο ένας από αυτούς τους άμβυκες ήταν ο μεγαλύτερος των Γιάλτρων, με χωρητικότητα 200 λίτρα

Την εποχή εκείνη, στη περίοδο των διήμερων αποστάξεων υπήρχε πολύ κυνηγητό από τις αρχές στους κατοίκους των Γιάλτρων, για αυτό το λόγο υπήρχε στα Γιάλτρα γραφείο Τελωνείου και σταθμός Χωροφυλακής. Τότε το τσίπουρο δεν μπορούσαν να το πουλήσουν παντού. Τα γνωστά σε όλους μας τσιπουράδικα αναπτύχθηκαν επαγγελματικά  μετά το 1990, όταν άλλαξε και η νομοθεσία περί τσίπουρου.

Το καφενείο Μπουροδήμου και το τέλος του πλοίου «Τρίκερι»

Η επικοινωνία των Γιάλτρων με τον έξω κόσμο, γινόταν από το λιμάνι με πλοία έως το 1955, τότε που κατασκευάστηκε με τα χέρια των κατοίκων ο υπάρχων επαρχιακός δρόμος επί Δημαρχείας Καλιμόπουλου.

Οι παλιότεροι θυμούνται δύο από τα οικογενειακά πλοία, που εξυπηρετούσαν την γραμμή. Ένα ήταν το “Τρίκερι” και το άλλο ο «Χαράλαμπος», στο λιμάνι των Γιάλτρων στο Μύλο , όπου φόρτωνε τα βαρέλια με το ξακουστό μαύρο κρασί των Γιάλτρων, που ήταν γνωστό σε πολλές περιοχές της Ελλάδος.

Μ. Αγγελία εποχής σε εφημερίδα των Πατρών

Εκεί στον παλιό πέτρινο μόλο, μπροστά από το μοναδικό καφενείο του πεθερού του προππάπου μου, του Νικόλαου Μπουροδήμου. Αυτό το κτίσμα το κατασκεύασε ο Μπουροδήμος το 1840, με προοπτική να το κάνει μεγαλύτερο κι αυτό φαίνεται από την γειτονική ημιτελή πέτρινη τοιχοποιία που έχει απομείνει. Αυτό το καφενείο, όπως μου διηγούνταν μεγαλύτεροι  ήταν τόπος συνάντησης. Στον πίσω χώρο λειτουργούσε χάνι για τη φιλοξενία των περαστικών και αποθήκη φύλαξης εμπορευμάτων.

Εκεί ήταν που  παλιά “έκλειναν” οι  συμφωνίες για την αγορά του κρασιού. Τότε έμποροι και μεσίτες συναντιόνταν εκεί στους δύο τούρκικους μπουφέδες, εκεί  που έβλεπαν το ψήσιμο του καφέ, του φαγητού αλλά και εκεί που μαζεύονταν για τη ζέστη όλοι οι συνδαιτυμόνες. Μια εποχή που άκμαζαν τα Γιάλτρα και το μαύρο κρασί τους! Η λειτουργία του καφενείου σταμάτησε το 1948 , έκτοτε το χρησιμοποιούσε ο παππούς μου Χρήστος Κουβάτσης (Χριστιανός) για τη βάρκα του. Σήμερα είναι το “κονάκι” μου και επίγειος παράδεισος μας, που έχει διαμορφωθεί ως κατοικία και το χρησιμοποιούμε ως εξοχικό. Εκεί έμειναν τα δύο τζάκια, να θυμίζουν τη μαγεία περασμένων εποχών…

Το πλοίο “Τρίκερι”, οι Κουβατσαίοι το βύθισαν εκούσια στο Βαθύκοιλο Φθιώτιδας, για να μην το επιτάξουν οι Γερμανοί κατακτητές το 1943.

Το γνωστό σε όλους μας  πλοίο “Χαράλαμπος”, αγοράστηκε από τους Κουβατσαίους όταν τελείωσε ο Β’ παγκόσμιος πόλεμος!

Ο « Χαράλαμπος» υπάρχει και τώρα αλλά τα τελευταία 15 χρόνια είναι αραγμένο στο βάθος του κόλπου των Γιάλτρων.

Από το αμπέλι του Χριστιανού στην οικογένεια Βρυνιώτη

Σήμερα το όνομα του οινοποιείου μας είναι Βρυνιώτης, προερχόμενο από το επώνυμο του πατέρα μου, θυμάται  σήμερα ο Κώστας Βρυνιώτης. Ήταν ο γαμπρός στην οικογένεια Κουβάτση.

Η μάνα μου Δήμητρα ήταν Κουβάτση από τον πατέρα της Χρήστο Κουβάτση και Μπουροδημου – Παναγιώτου από τη μάνα της. Ο παππούς μου ο Χρήστος Κουβάτσης με καταγωγή από το Κότρωνα της ανατολικής Μάνης, ήταν γαμπρός του Γιάννου Παναγιώτου, ο οποίος

αξιοποίησε την προίκα που πήρε από τη γιαγιά μου την Αλεξάνδρα Παναγιώτου. Εκτός από ναυτικός έγινε αμπελουργός, οινοποιός και παραγωγός τσίπουρου, στη συνέχεια.

Ο παππούς μου έμεινε ορφανός από 6 ετών. Μαζί με τα αδέλφια του Γιάννη, Κώστα, Λάμπρο και Δέσποινα κατάφερε να γίνει

πλοιοκτήτης αρκετών εμπορικών πλοίων, με τα οποία έκανε εμπόριο κρασιού, τσίπουρου και εδώδιμων αποικιακών ( έτσι τα έλεγαν τότε), από τα Γιάλτρα και την Αιδηψό στους γύρω όμορους νομούς Μαγνησίας, Φθιώτιδας, Σποράδες κλπ.

Η οικογένεια Κουβατση ήταν πλοιοκτήτες, ενώ οι Μπουροδήμου και οι Παναγιώτου ήταν αμπελουργοί , οινοποιοί και διήμεροι αποσταγματοποιοί.

Ο παππούς μου Χρήστος Κουβάτσης, γνωστός ως Χριστιανός, μαζί με τα πλοία είχε και τα οικογενειακά αμπέλια με τη ποικιλία Μοδιάτης ή Μαύρο Γιάλτρων, ντόπια ερυθρή ποικιλία την οποία οινοποιούσε στις 3 οικογενειακές Καρούτες (πατητήρια).

Εκτός από πολύ καλός καπετάνιος, έγινε άριστος αμπελουργός και οινοποιός. Το ερυθρό κρασί Μαύρο Γιάλτρων που οινοποιούσε, το ωρίμαζε για 24 μήνες σε μεγάλα βαρέλια στα βαρελόσπιτα , όπως αποκαλούσαν τα κελάρια στα Γιάλτρα και το διακινούσε στις γύρω περιοχές . Τα στέμφυλα που περίσσευαν τα έκανε τσίπουρο (μόνο με γλυκάνισο) στους δύο οικογενειακούς άμβυκες απόσταξης και το εμπορευόταν και αυτό μέσω των ιδιόκτητων πλοίων.

Το μεγαλύτερο αμπέλι στα Γιάλτρα αυτό του παππού μου, το αμπέλι του Χριστιανού, όπου διασώσαμε την παλιά καρούτα και το 2007 δημιουργήσαμε το νέο οινοποιείο μας.

«Το παντρεύεσαι το αμπέλι»

«Ο παππούς μου έλεγε βάζω αμπέλι», κι όταν τον ρωτούσε κανείς:

-Γιατί το βάζεις το αμπέλι;

-Το βάζω,  για τα εγγόνια μου.

Κι εκεί το όνειρο έγινε όραμα. Θέλησα κι εγώ με τη σειρά μου να κάνω το δικό μου οινοποιείο για να συνεχίσω και την οικογενειακή παράδοση αλλά και την ιστορία του χωριού. «Έτσι», συνεχίζοντας τη διήγησή του ο Κώστας Βρυνιώτης «ξεκίνησα το 2000 κι επειδή δεν ήθελα να ασχοληθώ με το Σαββατιανό, φύτεψα τα δικά μου αμπέλια και στα παλιά αμπέλια του πατέρα μου έκανα αναμπελώσεις. Τα ξερίζωσα, τα ξεπάτωσα και έβαλα καινούργια. Φύτεψα στην αρχή σειρά, «Μαλαγουζιά» κι «Ασύρτικο». Πήγα στη περιοχή της Ιστιαίας, πήρα χωράφια με κλίσεις. Έψαξα για να βρω τέτοια χωράφια. Ασχολήθηκα μετά με το «Βραδιανό». Ήθελα να ασχοληθώ και με τον «Μοδιάτη», αλλά επειδή δεν ήταν καταγεγραμμένη η ποικιλία στο Υπουργείο δεν μπορούσα να ασχοληθώ. Θα έπρεπε να την καταχωρήσω στη βάση δεδομένων του Υπουργείου, ώστε να έχω τη δυνατότητα να φυτέψω  την ποικιλία…Ήταν δύσκολα στην αρχή»!

Οι ποικιλίες, οι εξαγωγές, τα διεθνή βραβεία και το Vriniotis wine bar & vinotheque

«Επειδή υπήρχε το «Βραδιανό», ασχολήθηκα μ’ αυτό. Πήγα σ’ ένα φυτώριο εδώ στη περιοχή, τον Κώστα τον Καραδημήτρη, βρήκαμε κλήματα… Με το «Βραδιανό» ασχολιόταν κι ο Άγγελος Κουτσογιωργάκης. Και το 2006 φύτεψα το πρώτο μου «Βραδιανό». Έκτοτε το 2007 βγάλαμε την άδεια για το οινοποιείο. Το οινοποιείο το κάναμε για να ζήσουμε ως επαγγελματίες και βιοποριστικά , όχι για να επενδύσουμε, όλα αυτά μέσα στην οικονομική με τη κρίση. Υπάρχουν δύο κατηγορίες οινοποιών αυτοί που έχουν χρήματα και επενδύουν κι οι ρομαντικοί. Εγώ ανήκω στη δεύτερη κατηγορία. Το πείσμα μου, η αγάπη για τη δουλειά, η οικογένειά μου και πρώτος από όλους ο πατέρας μου Γιώργος Βρυνιώτης  κι οι καλοί συνεργάτες μου, όπως ο οινολόγος ο κ. Σκοπελίτης, που είναι πολύ καλός στη δουλειά του κι έχουμε άψογη συνεργασία, βοήθησαν να προχωρήσουμε και να κάνουμε κάποια κρασιά μας γνωστά, όπως το «Ασύρτικο» και το «Βραδιανό».

Ήδη  εξάγουμε σε οκτώ χώρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σε Κύπρο, Ιταλία, Ελβετία, Βέλγιο, Γερμανία και Αγγλία, αλλά και στον Γαλλικό Καναδά, στο Κεμπέκ, στο μονοπώλιο. Εκεί το οινόπνευμα περνάει μέσα από το μονοπώλιο του Καναδά. Τα κρασιά μας φτάνουν και σε μια  Πολιτεία της Αμερικής. Στην Βιρτζίνια σε έναν μικρό εισαγωγέα. Και έχω εξάγει και στη Κίνα…

Το 1^ο βραβείο ήρθε το 2011 στο Διεθνή Διαγωνισμό Θεσσαλονίκης. Τρία χρόνια μετά την λειτουργία του οινοποιείου. Και χρυσό, έχουμε κερδίσει!

Αυτή τη στιγμή έχουμε έντεκα ετικέτες και ανοικτό καθημερινά για όλους τους επισκέπτες το Vriniotis wine bar & vinotheque. Απ’ τα τρία κρασιά που στείλαμε σε στο  διαγωνισμό, Fifty Grade Greek Wines που βραβεύει τα 50 καλύτερα ελληνικά κρασιά μπήκαν δύο στα πενήντα. Συμμετείχαν 500 οινοποιεία και ξένοι κριτικοί! Αλλά το σημαντικότερο «βραβείο» το έχω από την δική μας  περιοχή που το θεωρεί το δικό τους τοπικό κρασί. Έτσι το  έχει αποδεχτεί η βόρεια Εύβοια κι αυτό με τιμά».

Πάρη Ντελκή