Με Παρρησία Φ. 147

Με αποτροπιασμό μάθαμε όλοι για την οικογενειακή τραγωδία που στιγμάτισε το σώμα αλλά και τη ψυχή ενός δεκαπεντάχρονου αγοριού στην περιοχή της Βόρειας Εύβοιας. Ένα υιοθετημένο παιδί, που από τη γέννησή του μεγάλωσε σε ίδρυμα, ενώ στη συνέχεια βρέθηκε σε διάφορες ανάδοχες οικογένειες, μέχρι και την ηλικία των έξι ετών, κατέληξε τελικά στην εν λόγω οικογένεια, με την οδυνηρή συνέχεια στην ιστορία της ζωής του.

Συγκεκριμένα το νεαρό αγόρι έπεσε θύμα κακοποίησης, από τον θετό πατέρα του, ενώ η θετή μητέρα του, γεμάτη με υποψίες και φόβο για το παιδί, απευθύνθηκε στην αστυνομία, όπου και διαλευκάνθηκε το έγκλημα.

Σε αυτές τις περιπτώσεις το θύμα κακοποιείται πολλαπλά, γιατί το κοινωνικό σύνολο τις περισσότερες φορές στιγματίζει το θύμα περισσότερο από τον θύτη. Για αυτό ακριβώς τον λόγο οι περισσότεροι, αν και γνωρίζουν αρκετά περιστατικά τέτοιας ακραίας ενδοοικογενειακής βίας, δεν οδηγούνται άμεσα στην αστυνομία, αλλά διστάζουν, γιατί είτε ντρέπονται είτε φοβούνται είτε ακόμη σε κλειστές κοινωνίες δε θέλουν να διαδοθεί το «ένοχο μυστικό».

Έτσι το παιδί κακοποιείται καθημερινά, με ένα δήθεν βλέμμα συμπόνιας ή κατανόησης ή ακόμη και χλευασμού, από άτομα που δε γνωρίζουν, αλλά υποψιάζονται. Είναι πραγματικά δύσκολο να τηρήσει κανείς τις ισορροπίες, αλλά θα πρέπει να σκεφτούμε τουλάχιστον ορισμένα πράγματα:

Πρώτον: Ο δράστης σε αυτές τις περιπτώσεις είναι ενήλικας, έχοντας πλήρη γνώση των πράξεών του, άρα και της ενοχής του και συνειδητά και σκόπιμα πλέον φέρνει σε επαφή τον βούρκο με την αγνότητα. Σε καμία περίπτωση δεν έχει δικαιολογία ή ελαφρυντικό.

Δεύτερον: Η άσκηση ενδοοικογενειακής βίας με την αποκορύφωσή της, την πράξη του βιασμού, καταστρέφει σε έναν οποιονδήποτε άνθρωπο –πολύ περισσότερο σε ανήλικο άτομο- όχι μόνο το σώμα, αλλά κυρίως τη ψυχή του, διότι αυτό το γεγονός δε μπορεί να το προσπεράσει και να συνεχίσει και να χαρεί τη ζωή του, όπως όλα τα υπόλοιπα παιδιά.

Τρίτον: Ο ενοχικός τρόπος, που η κοινωνία αντιμετωπίζει τέτοια περιστατικά πλήττει  περισσότερο το θύμα από τον θύτη, γιατί -δυστυχώς για μας και τον πολιτισμό μας- δεν έχουμε μάθει να προσεγγίζουμε με πραγματική αγάπη και προστασία το θύμα και να στεκόμαστε δίπλα του, τώρα που έχει περισσότερο από ποτέ την ανάγκη της κοινωνικής συμπαράστασης. Θα πρέπει να λάβουμε ενεργά θέση, ενσωματώνοντάς το στο κοινωνικό σύνολο και  απενοχοποιώντας το.

Τέταρτον: Είναι μεγάλο έγκλημα η φημολογία και το κουτσομπολιό, που ενώ σ’ αυτές τις περιπτώσεις αναπτύσσεται και δεν βοηθά κανέναν, αλλά προς στιγμή τρέφει την κενότητα και τα αδιέξοδα της καθημερινότητάς ορισμένων. Γι αυτό ας σταματήσουμε εδώ.

Όταν ένας ιερέας ρωτήθηκε από μία γυναίκα σε ώρα εξομολόγησης, αν είναι αμαρτία το κουτσομπολιό, τη ρώτησε απλά αν είχε πουπουλένιο μαξιλάρι σπίτι της. Αυτή είπε ναι και τότε της είπε:

-Πάρε ένα μαχαίρι και το μαξιλάρι και ανέβα στην ταράτσα του σπιτιού σου. Άνοιξέ το και τίναξέ το και έλα μετά να μου πεις τι έγινε.

Η γυναίκα ακολούθησε πιστά τις οδηγίες του ιερωμένου και επέστρεψε απορημένη, γιατί δεν είχε λάβει απάντηση στην ερώτηση της. Του είπε λοιπόν:

-Έκανα ότι μου είπατε, πάτερ, και βγήκαν μόνο πούπουλα που σκορπίστηκαν.

Κι αυτός της απάντησε:

-Τρέχα να τα μαζέψεις!

-Αυτό είναι αδύνατον, ανταπάντησε η γυναίκα.

-Όπως είναι αδύνατο να μαζέψεις τα πούπουλα, έτσι είναι αδύνατο να μαζέψεις και τα λόγια του κουτσομπολιού. Ποτέ δεν γνωρίζεις ποια αυτιά θα τα ακούσουν.

Η γυναίκα είχε πάρει την απάντησή της!

1951… Η Ελλάδα προσπαθεί να μαζέψει τα κομμάτια της, καθώς έχει πρόσφατα βγει από τα ερείπια μιας πολυετούς εμπόλεμης κατάστασης που έχει σμπαραλιάσει τη χώρα. Πρωθυπουργός, ο επονομαζόμενος «Μαύρος Καβαλάρης», ο Νικόλαος Πλαστήρας. Ένας άνθρωπος, τού οποίου ο πατριωτισμός, η ηθική αρετή και η εντιμότητα δύσκολα αμφισβητούνται, ακόμη κι από πολιτικούς αντιπάλους. Το περίφημο εργοστάσιο ζυθοποιίας «ΦΙΞ», το οποίο βρισκόταν στην Λεωφόρο Συγγρού, δημοσιεύει αγγελία, ζητώντας οδηγό. Όπως ήταν φυσικό, οι υποψήφιοι που διεκδίκησαν την θέση, ήταν πολλοί. Ο υπάλληλος τής «ΦΙΞ» που εξέταζε τις αιτήσεις, κάποια στιγμή κοιτάζει ερευνητικά, κάποιον από τούς υποψήφιους που βρισκόταν εκείνη την ώρα μπροστά του, με έναν τρόπο σαν να προσπαθεί να ξεδιαλύνει κάποιο μυστήριο…

Το επώνυμο που αναγράφεται στην αίτηση εργασίας, είναι «Πλαστήρας»…

«Τον πρωθυπουργό τι τον έχετε;», ρωτά με μια ανάλαφρη και περιπαικτική διάθεση ο υπάλληλος. Ο μεσόκοπος υποψήφιος, μ’ ένα ύφος ντροπής και ταυτόχρονα μ’ έναν χαμηλόφωνο τόνο, αναλαμβάνει να εξηγήσει: «Είναι αδελφός μου… Είναι όμως επιθυμία, δική μου και δική του, αν υπάρχει κάποιος καταλληλότερος για τούτη τη θέση, να μην σάς επηρεάσει η σχέση αυτή…». Εσύ, τίμιε αναγνώστη, απλά κάνε την θλιβερή σύγκριση στο μυαλό σου, του τότε και του τώρα…

Υπενθυμίζεται, πως ο Νικόλαος Πλαστήρας, εκτός από τις υπηρεσίες του στην πατρίδα, πρόσφερε διακριτικά τον μισθό του σε άπορους και ορφανά παιδιά, ενώ ο ίδιος πέθανε πάμφτωχος… Άφησε πίσω του την «τεράστια» περιουσία, που αποτελούνταν από τα παράσημά του, 216 δραχμές, 10 δολάρια κι ένα σιδερένιο…κρεβάτι εκστρατείας… Ακόμη και το κουστούμι τής κηδείας του, ήταν προσφορά φίλου του…

Πάνε περίπου 12 χρόνια από τότε που με την ιδιότητα της καθηγήτριας οικονομίας στο Παγκρήτιο Εκπαιδευτήριο, στο Ηράκλειο της Κρήτης, πάντα στα πλαίσια των μαθημάτων και της ενημέρωσης των μαθητών για την εισαγωγή του ευρώ και στην Ελληνική οικονομία, βλέπαμε τότε, μόνο τη σταθεροποίηση της «κατατρεγμένης δραχμής», από τις συνεχείς υποτιμήσεις και θεωρούσαμε πραγματική όαση τη σύνδεσή μας με τις υπόλοιπες δυνατές τράπεζες της Ευρώπης. Πιστέψαμε ότι αυτή η οικονομική ενοποίηση θα μας πρόσφερε και μια οικονομική σταθερότητα.

Αρχικά τότε, όταν γίνονταν οι ατέρμονες συζητήσεις για την εισαγωγή της χώρας μας στην Ευρωζώνη, ούτε μας ρώτησε κανείς αν θέλουμε, ούτε μας ενημέρωσε, πως αυτό το πείραμα, της Ευρωζώνης με τις 25 συνδεδεμένες οικονομίες, θα μπορούσε εκτός από τα θετικά να έχει και αρνητικά. Κανείς δεν μας προειδοποίησε, ενώ παράλληλα σε πολλές Ευρωπαϊκές οικονομίες έγιναν δημοψηφίσματα και υπήρξαν λαοί που δέχτηκαν το Ευρώ, ενώ άλλοι το καταψήφισαν, όπως για παράδειγμα οι Δανοί.

Δε θα έπρεπε ίσως να παραχωρήσουμε με τέτοια ευκολία από τότε τον καθορισμό της ποσότητας όπως και τον έλεγχο του κυκλοφορούντος χρήματος, στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Σήμερα είναι αργά να μαζέψουμε τέτοια λάθη του παρελθόντος.

Η νομοθετική εξουσία είναι έρμαιο πλέον της Τροϊκανής εξουσίας. Γι αυτό και οι νόμοι διαφοροποιούνται με εισπρακτικό προσανατολισμό και το κράτος δικαίου, όπως και το κράτος πρόνοιας, έχει πια χαθεί.

Είναι μερικές φορές που με μια απλή κίνηση γλυκαίνεις την καρδιά του άλλου, πόσο μάλλον όταν αυτή η κίνηση γίνεται από κοντινούς σου ανθρώπους. Κάπως έτσι αισθάνθηκα κι εγώ, όταν ο φίλος Γιάννης Μπαντίδας, γνωστός αυτοκινητιστής της πλατείας Ιστιαίας, αλλά και γνωστός για τις εξειδικευμένες γνώσεις του στην γαστρονομία, -το γνωρίζετε από τις συνταγές του στον «Παλμό»-, ξέροντας μια μικροπεριπέτεια υγείας που είχα, μου πρόσφερε από καρδιάς ένα ξυλόγλυπτο κομμάτι, που ένας άλλος γνωστός αυτοκινητιστής και καλλιτέχνης «του σουγιά» -όπως αυτοαποκαλείται ο Βαγγέλης Γεροστάθης- φιλοτέχνησε. Είναι το σήμα της τοπικής εφημερίδας μας, που η καρδιά της πάλλεται δυνατότερα, όταν αυτές οι μικρές χειρονομίες δείχνουν πόσο μεγάλα συναισθήματα αναπτύσσουμε, για τους φίλους, τους γνωστούς, τους γείτονές μας.

Έτσι είμαστε εμείς οι Έλληνες και γι αυτό, ότι κι αν κάνουν, όσοι μας πατάνε στο σβέρκο, δεν θα φέρουν κανένα αποτέλεσμα. Όπως λέμε στην αργκό είμαστε πολύ «large» τύποι.

«Ένα λάθος κόμμα, μπορεί να σου χαλάσει όλη τη σύνταξη»,
έλεγε η δασκάλα στο σχολείο… Τώρα κατάλαβα, τι εννοούσε.

Όπως μας ενημέρωσε η Κική Ανατσελόπουλου, μόνιμη κάτοικος Κοκκινομηλιάς,  «εξήντα πέντε άνθρωποι, πριν λίγες μέρες επιστράτευσαν παλιές μεθόδους, για να αντιμετωπίσουν το χιονιά. Τα χιονοπέδιλα ή τα κύκλα χρησιμοποιούνται, όταν το χιόνι είναι μαλακό, για να περπατάς με ασφάλεια πάνω του, γιατί σε κρατάνε στην επιφάνεια για να μην βουλιάζεις. Με αυτά ανέβαιναν στις σκεπές για να καθαρίσουν το χιόνι, άνοιγαν δρόμο για να πάνε στους στάβλους και γενικά για να περάσουν από δρόμους που η πρόσβαση ήταν δύσκολη λόγω του χιονιά. Με δέκα ή είκοσι πόντους δε χρειάζονται. Αυτά χρησιμοποιούνται, όταν το χιόνι έχει ξεπεράσει το μισό μέτρο. Μετά, άμα παγώσει, δεν χρησιμοποιούνται. Πολλοί έπαιρναν αγριελιές, τις γύριζαν κυκλικά και τα έδεναν μεταξύ τους με σύρματα, ώστε με τα σκοινιά πάνω στα παπούτσια ή τις μπότες να κινούνται».

Αν θέλετε να ζήσετε μια τέτοια εμπειρία πρέπει να επισκεφθείτε ένα από τα ορεινά χωριά της Βόρειας Εύβοιας όπως την Κοκκινομηλιά. Η συνέχεια είναι γνωστή. Μετά τη βόλτα, το ζεστό καταφύγιο με αγριογούρουνο στιφάδο και λίγο κρασάκι, χαρίζει μια από τις καλύτερες χειμερινές αποδράσεις, ακόμη και για εμάς που ζούμε στην Ιστιαία ή στην Αιδηψό ή στη Λίμνη. Πόσο μάλλον για αυτούς που μας έρχονται από το μεγάλο χωριό.

Όμως και εμείς οι κάτοικοι της Περιφέρειας έχουμε την ανάγκη να περνοδιαβαίνουμε τη χώρα μας και να βλέπουμε τις ομορφιές και άλλων σημείων, όπως η Επίδαυρος και το πολύπαθο – τώρα τελευταία – Μουσείο της αρχαίας Ολυμπίας. Η φωτογραφία είναι από το χορευτικό τμήμα  της Πολιτιστικής Φιλοδασικής Ένωσης της Αγίας Άννας.

«Η κυρία στεκόταν όρθια έξω από έναν μεγάλο φούρνο στην Κηφισιά. Ήταν ντυμένη απλά αλλά καλόγουστα και φαινόταν σαν να περίμενε κάποιον. Προσπερνώντας, την άκουσα να μου ψιθυρίζει: «Συγγνώμη, πεινάμε».

Σταμάτησα κατάπληκτος, βέβαιος πως δεν είχα ακούσει καλά. Όμως η κυρία, με χαμηλωμένο βλέμμα, επανέλαβε τη φράση.

Μπήκα βιαστικός στον φούρνο, αγόρασα, έκανα ψιλά και, φεύγοντας, της έβαλα στο χέρι ένα μικρό χαρτονόμισμα. Δεν μου πήγε να δώσω κέρμα. Πρόσεξα το χέρι. Ήταν περιποιημένο. Το ψιθυριστό «ευχαριστώ» σχεδόν δεν ακούστηκε. Το συναπάντημα αυτό με συγκλόνισε σαν γροθιά στο στομάχι. Σίγουρα κάθε φτώχεια είναι οδυνηρή, αλλά η φτώχεια του νεόπτωχου αξιοπρεπούς αστού είναι πιο σκληρή. Δεν έχει μάθει την ένδεια, ζούσε μια καλή ζωή, και ξαφνικά τα χάνει όλα. Ο άλλος, που ζει χρόνια στη φτώχεια, έχει ξεδιπλώσει στρατηγικές και άμυνες τις οποίες ο νεόπτωχος δεν υποψιάζεται καν. Και ξαφνικά ο νους μου πήγε πολλά χρόνια πίσω. Στο τέλος της φοιτητικής μου ζωής στη Γερμανία συνεργάστηκα σε μια ταινία και είχα κερδίσει αρκετά. Από τα κέρδη μου είχα αγοράσει ένα μεγαλοπρεπές καμηλό παλτό. Γύρισα στην Ελλάδα, βρέθηκα μέσα σε μία οικογενειακή θύελλα, με αποτέλεσμα, ενώ υπηρετώ τη θητεία μου, να πρέπει ταυτόχρονα να κερδίσω τα προς το ζην. Όχι μόνο για μένα αλλά και για τη μητέρα μου. Πέρασα δύσκολα εκείνο τον χειμώνα και συχνά κοιμήθηκα νηστικός. Όταν δεν ήμουν υπηρεσία, φορούσα πολιτικά και χτυπούσα πόρτες για δουλειά. Έκανα τα πάντα: μεταφράσεις, μαθήματα, κείμενα, αλληλογραφία. Θυμάμαι τι ζημιά μου είχε κάνει το καμηλό παλτό. «Μα, τι ανάγκη έχεις εσύ;» ο ένας, «Α, θα παίρνεις ακριβά!» ο άλλος. Μέχρι που βρήκα να το πουλήσω και ησύχασα. Μαζί με όσα ξεπουλήσαμε τότε -χαλιά, σερβίτσια, κοσμήματα- έφυγε κι αυτό. Προσέξτε λοιπόν: η νέα φτώχεια φοράει συχνά καμηλό παλτό. Και ξεγελάει. Αφήστε που κρύβεται διότι ντρέπεται. Δεν έχει το θάρρος της ανάγκης της. Αναζητήστε την εκεί που δεν την περιμένετε. Δεν ζητιανεύει στις γωνίες, ούτε απαιτεί φανερά. Αλλά, ψάχνοντας, θα μάθετε για την οικογένεια του απολυμένου πενηντάρη στελέχους που στερείται που κρυώνει γιατί δεν μπορεί να πληρώσει θέρμανση, που δεν έχει για το χαράτσι και κινδυνεύει να μείνει χωρίς ρεύμα. Κι  αν μπορείτε, βοηθήστε. Διακριτικά.»

Από την ερχόμενη Παρασκευή 24 Φεβρουαρίου κορυφώνονται οι αποκριάτικες εκδηλώσεις από άκρη σε άκρη σε ολόκληρη τη Βόρεια Εύβοια. Οι πιο οργανωμένοι έχουν ήδη καταρτίσει πρόγραμμα εκδηλώσεων που έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό. Οι Σύλλογοι και οι ιδιώτες, με χορηγίες, προσπαθούν να χρυσώσουν το χάπι της κρίσης με μια χαρούμενη μουσική νότα.

Παρατηρώ με θλίψη, ότι ενώ σε κάθε σχεδόν χωριό, ο τοπικός Σύλλογος κάτι κάνει, δυστυχώς στο Ξηροχώρι περιμένουμε ο ένας τον άλλο και δεν κάνουμε απολύτως τίποτε. Στους Ωρεούς, στο Πευκί, στα Ελληνικά, στην Αγία Άννα, στην Κήρινθο, στο Μαντούδι, στο Σπαθάρι, στην Κεράμεια, στις Κεχριές, στη Λίμνη, στις Ροβιές, στην Αιδηψό, στη Λιχάδα, στο Αγιόκαμπο, κάτι …τρέχει. Με καλή παρέα και προπαντός καλή διάθεση, ξεχάστε τα άσχημα και, εφόσον ο καιρός το ευνοεί, μην αφήσετε το Τριήμερο αναξιοποίητο. Οι επιλογές είναι πολλές.