Ολοκληρωμένη διαχείριση των υδατικών πόρων

Σταυρινός Λευτέρης

Γεωπόνος – Εδαφολόγος (M.Sc., Ph.D.)

Το νερό δεν αποτελεί εμπορεύσιμο αλλά κοινωνικό αγαθό, πρόκειται για πεπερασμένο φυσικό πόρο που πρέπει να προστατεύεται και να χρησιμοποιείται με βιώσιμο τρόπο, από την άποψη τόσο της ποιότητας όσο και της ποσότητας.

Η ρύπανση των υδάτων

Για έναν φυσικό επιστήμονα η ρύπανση των υδάτων είναι η απόρριψη της ουσίας σε υδατικό σύστημα που έχει ως αποτέλεσμα τη μεταβολή της κατάστασης του συστήματος (αμμωνία, απόβλητα, απορρίμματα νιτρικών κ.λπ.). Για τους οικονομολόγους, η ρύπανση των υδάτων επηρεάζει δυσμενώς την παραγωγή επειδή η ρύπανση αυξάνει το εξωτερικό κόστος με αποτέλεσμα την απόκλιση των τιμών της αγοράς.

Η ρύπανση των υδάτων χαρακτηρίζεται με δύο βασικούς τύπους που έχουν διαφορετικές επιπτώσεις στην πολιτική των υδατικών πόρων.

1. Τη σημειακή ρύπανση και
2. Τη μη σημειακή ή διάχυτη ρύπανση
3. Η ρύπανση των υδάτων από διάφορες πηγές προέρχεται :
4. Από τη βιομηχανία (οργανικά απόβλητα, βαρέα μέταλλα )
5. Ως όξινα νερά αποστράγγισης από παλιά ορυχεία
6. Ως έκπλυση από χώρους υγειονομικής ταφής
7. Ως παθογόνα που ξεπλένονται από χωράφια στα οποία διατηρούνται κτηνοτροφικές μονάδες
8. Ως απορρίμματα λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων, διάβρωσης του εδάφους από δασικές τοποθεσίες

Μεσομακροπρόθεσμοι στόχοι διαχείρισης υδατικών πόρων :

1. Αντιμετώπιση της υποβάθμισης των εδαφοϋδατικών πόρων της χώρας με άμεση προτεραιότητα την αντιμετώπιση προβλημάτων ερημοποίησης, διάβρωση, εξάντληση υδατικών πόρων και αλάτωσης σε επίπεδο λεκάνης απορροής ποταμού. Ενσωμάτωση της αντιμετώπισης του προβλήματος στις τομεακές δράσεις σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. Χρήση καινοτόμων εργαλείων για αποκατάσταση υποβαθμισμένων εδαφών
2. Διαχείριση υδατικών πόρων σε Προστατευόμενες Περιοχές με έμφαση στις ζώνες ανάπτυξης ανθρώπινων δραστηριοτήτων και ειδικότερα στις περιοχές όπου υπάρχει αλληλεπίδραση μεταξύ φυσικών και γεωργικών οικοσυστημάτων. Εφαρμογή κωδίκων ορθών γεωργικών πρακτικών
3. Ανόρθωση και αποκατάσταση υδρομορφικών εδαφών που διαδραματίζουν ρυθμιστικό ρόλο στην ποιότητα των υδάτων και την τροποποίηση πλημμυρικών φαινόμενων με Διεθνή συνεργασία και την ανταλλαγή τεχνογνωσίας και την υλοποίηση δράσεων και μέτρων προστασίας των συγκεκριμένων περιοχών από ανθρώπινες δραστηριότητες
4. Εκσυγχρονισμός νομικού πλαισίου προσδιορισμού υδατικών αναγκών καλλιεργειών – αναθεώρηση προδιαγραφών γεωργοτεχνικών μελετών, εδαφολογικών – γεωλογικών – υδρολογικών μελετών και μελετών ωριμότητας των εγγειοβελτιωτικών έργων με διαστασιολόγηση σε περιοχές λεκανών απορροής της χώρας
5. Η αρχή της ανάκτησης του κόστους των υπηρεσιών ύδατος, συμπεριλαμβανόμενων περιβαλλοντικού κόστους και κόστους φυσικού πόρου, λαμβάνεται υπόψη προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι επιτυγχάνεται μια επαρκής συμβολή στην ανάκτηση του κόστους των υπηρεσιών ύδατος από τις διαφορετικές χρήσεις ύδατος (Άρθρο 9, Παράρτημα III)
6. Αξιολόγηση επιλεξιμότητας επενδύσεων σε εγγειοβελτιωτικά έργα σύμφωνα με το άρθρο 46(3) μέσω των μέτρων χρηματοδοτικής στήριξης από το ΠΑΑ 2020 και άλλες πηγές
7. Διαχείριση ορεινών υδάτων για εμπλουτισμό υδροφόρου και περιορισμό πλημμυρικών φαινομένων και ερημοποίησης. Πιλοτικές εφαρμογές (κατασκευές μικροφραγμάτων, ξύλινων φραγμάτων, λιμνοδεξαμενών, κ.λ,π σε δασικές, γεωργικές και πυρόπληκτες περιοχές).