Ο Ματούκ, η ιατρική κι η ανθρωπιά

H Παλαιστίνη, το Αμμάν, οι Ωρεοί κι ο Άγιος Σάββας

Ο Ματούκ, η ιατρική κι η ανθρωπιά

«Αυτό που κάνεις πρέπει να το αγαπάς. Αν το κάνεις για τα λεφτά, δεν έχει νόημα»

Το όνομα του είναι Ομράτ Ματούκ, αλλά πολλοί συνήθως μπερδεύονται και τον φωνάζουν με το επίθετό του. Από την αρχή έμεινε το Ματούκ και όλοι νομίζουν ότι είναι το μικρό όνομα του, αλλά ποτέ δεν τον πείραξε αυτό, γιατί ένιωσε από νωρίς τη ζεστή αγκαλιά των Ελλήνων, από τα σχολικά του χρόνια. Από τότε που έφυγε από την Ιορδανία.

22 Αυγούστου του 1966!

Παλαιστίνιος στην καταγωγή. Έφυγε το 1948. «Μας διώξανε» λέει ο ίδιος. «Τότε έγινε ο πόλεμος και φύγαμε σαν πρόσφυγες. Στην Παλαιστίνη ζήσαμε ένα δράμα. Έγινε πόλεμος μεταξύ Εβραίων, Σιωνιστών και Παλαιστινίων. Τότε που ιδρύθηκε το κράτος του Ισραήλ. Εγώ ήμουν τριών χρονών, όταν φύγαμε για την Ιορδανία, αλλά οι μνήμες δεν είναι μόνο από τους δικούς μου ανθρώπους. Μερικές φορές νομίζω ότι είναι όνειρο, ότι όταν ήμουν μικρός έβλεπα αυτό. Αλλά είναι αλήθεια.

Τον πόλεμο τον θυμάμαι.

Τις σφαίρες, τον θόρυβο που φώναζε ο κόσμος, τους έφηβους! Γιατί αυτοί δεν μας σκοτώσανε; Σκότωναν τις οικογένειες, όπως γίνεται τώρα στη Συρία. Υπήρχαν σφαγές. Έδιωχναν όμως τον κόσμο να φύγει, όχι να μείνει. Κάνανε σφαγές για να φύγει ο κόσμος. Θα μπορούσαμε να μείνουμε στα Ιεροσόλυμα γιατί μετά έγινε η μισή πόλη του Ισραήλ και η μισή της Ιορδανίας. Αλλά ήρθαμε στην Ιορδανία γιατί ήταν πιο κοντά τα σύνορα. Οι Ιορδανοί μας αγκάλιασαν γίναμε μια ενωμένη χώρα με την Παλαιστίνη και την λέγανε υπερ-Ιορδανία. Εκεί βασίλευε ο Αμπντουλάχ και μετά που πέθανε ήταν ο γιός του Χοσέν, που βασίλεψε 40 χρόνια. Τώρα είναι ο Αμπντουλάχ. Εμείς δεν είχαμε μεταξύ μας αντιζηλίες ή αυτό που έχουν στη Συρία ή στο Λίβανο που ξεχώριζαν τους ντόπιους από τους Παλαιστίνιους. Εμείς πήραμε κατευθείαν την Ιορδανική υπηκοότητα. Η αδερφή μου έχει παντρευτεί Ιορδανό. Κι εγώ είμαι Ιορδανός υπήκοος.

Τώρα πια έχω χρόνια να πάω.

Είχα πάει μια φορά και στεναχωρήθηκα. Έβλεπα τους Ισραηλίτες εκεί στο τέμενο ή στην εκκλησία και βλέπεις ότι δεν είναι χώρα. Δεν μπορείς να περπατήσεις και να κάνεις κάτι. Αλλά είναι πιο ασφαλές να πας εκεί σαν ξένος! Εκεί πήγα σαν Έλληνας, όχι σαν Παλαιστίνιος. Πήγα στην Παλιά Πόλη και μου είπαν ότι εκεί ήταν το σπίτι μου. Μου το έδειξαν! Να μπω και να δω κάποιον ξένο μέσα, δεν μου άρεσε. Και είδα και το Ισραήλ. Το Ισραήλ δεν είναι δικό τους, δικό μας είναι».

Η ιατρική και η Ελλάδα

 «Ξεκίνησα από το Αμάν, την πρωτεύουσα, και ήρθα στην Ελλάδα αεροπορικώς. Η πτήση με το αεροπλάνο ήταν μέσω της Δαμασκού, από την Συρία. Δεν υπήρχε επικοινωνία μεταξύ Ιορδανίας και Ευρώπης και έπρεπε να πάμε πρώτα στη Δαμασκό και μετά να έρθουμε στην Ελλάδα.

Μετά πήγα στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο, στην Ιατρική.

Μου άρεσε πολύ να διαβάζω. Διάβαζα πολλές ιστορίες, πολλά βιβλία, φιλοσοφία και ψυχιατρικά βιβλία. Ήταν ένας καθηγητής στο σχολείο που μου έδινε να διαβάζω τέτοια βιβλία. Και όταν τελείωσα το σχολείο έλεγα να ασχοληθώ με την ψυχιατρική. Πριν τελειώσω την Ιατρική είχα μια γνωστή που δούλευε στον Άγιο Σάββα. Και με έφερε σε επαφή με τον Διευθυντή της Κλινικής και μου είπε:

-Έλα να το δεις, μήπως θέλεις να ακολουθήσεις ογκολογία και ακολουθήσεις αυτό και να γίνεις χειρούργος.

Πήγα δύο τρείς φορές. Μ’ άρεσε και έμεινα. Εκεί έκανα χειρουργική και έμεινα εκεί όλα αυτά τα χρόνια, στον Άγιο Σάββα. Έφυγα μόνο δύο χρόνια για να κάνω την ειδικότητα μου στο νοσοκομείο Ελπίς.

Ήμουν τυχερός μπήκα στο Άγιο Σάββα, ήταν ο διευθυντής μου πάρα πολύ καλός και έμαθα από εκεί την ιατρική και την ανθρωπιά. Αυτός ποτέ δεν με ενοχλούσε, πάντα με είχαν το καλό παιδί, επειδή δούλευα πολύ και δεν σταματούσα. Και με αυτό τον τρόπο καθορίζεται κι η νοοτροπία της κλινικής. Όλοι ήμασταν με τον Διευθυντή από το πρωί μέχρι το βράδυ κι όλοι δουλεύαμε πολύ. Το βασικό για να προχωρήσεις είναι να έχεις κάποιον από πάνω σου και να σε οδηγεί, να σου εξηγεί τι πρέπει να κάνεις και να έχεις όρεξη. Σε όλες τις δουλειές ισχύει αυτό κι ειδικά στην ιατρική. Όλοι κάνουν λάθη. Άμα δεν κάνει κάποιος λάθος δεν δουλεύει. Ο αδερφός μου ήταν κι αυτός εδώ και σπούδαζε Ιατρική και μου είπε, όταν τελείωσε τις σπουδές του:

– Φεύγω. Εγώ πάω να ανοίξω κάτω, και του απάντησα:

– Εντάξει πάρε τα βιβλία μου κι έρχομαι και εγώ σε ένα μήνα.

Αλλά δεν πήγα ποτέ και έμεινα εδώ.

Βρήκα μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, την γυναίκα μου. Ερωτευτήκαμε και την παντρεύτηκα. Είχα και τον Διευθυντή μου που ήταν πολύ καλός και μου έλεγε να μείνω εδώ.

-Θα μείνεις εδώ σε μένα, μου έλεγε.

Αυτά είναι τυχερά.

Η Ιορδανία μπορεί να ήταν οικονομικά καλύτερη. Είχε περισσότερα λεφτά, αλλά εδώ ήταν καλύτερες οι συνθήκες!

Εγώ πήρα το δίπλωμα της Ιατρικής το 1974. Μετά την χούντα και το 1982 πήρα την ειδικότητα, οπότε η Ελλάδα ήταν τότε σε ανάπτυξη. Ήθελα να πάω και στην Αγγλία αλλά μετά αποφάσισα να μην πάω πουθενά.

Ήμουν τυχερός γιατί έπεσα σε καλά χέρια, όταν ήρθα εδώ και στο Πανεπιστήμιο και στο Νοσοκομείο. Αλλά οι Έλληνες μας συμπεριφέρονταν όχι σαν να είμαστε ξένοι. Και στα σπίτια τους μας βάλανε και φαγητό μας δίνανε και αυτό είναι θέμα ανθρωπιάς. Και έπεσα σε καλά χέρια και στο νοσοκομείο, δεν ένιωθα ποτέ ότι είμαι ξένος ή ότι έχω ένα πρόβλημα. Και στη ζωή μου ήμουν πάλι τυχερός. Μπορεί να μην έκανα ελεύθερο επάγγελμα και αν το έκανα να είχα περισσότερα λεφτά, αλλά το θέμα είναι πάνω απ’ όλα να είσαι άνθρωπος. Αυτό που κάνεις να το αγαπάς. Άμα είναι να το κάνεις για να πάρεις λεφτά, δεν έχει νόημα. Αυτή την στιγμή όλοι τρέχουν βέβαια για να επιβιώσουν. Δεν είναι όπως παλιά που ήταν οι μισθοί κάπως καλά. Τώρα αλλιώς είναι τα πράγματα. Το ελεύθερο επάγγελμα δεν σε υπολογίζει οικονομικά.

Τώρα ζω στους Ωρεούς, αλλά δεν εγκαταλείπω τίποτα, από τη ζωή μου. Ούτε την Ιατρική, ούτε τίποτα. Όποιον μπορώ να βοηθήσω, θα τον βοηθήσω. Ούτε την Παλαιστίνη την βγάζω από την καρδιά μου. Δεν μπορώ να την ξεχάσω και άμα μπορώ να βοηθήσω, θα βοηθήσω».

Η Ιορδανία κι ο Ναός της Πέτρας

 Είναι μαγική χώρα η Ιορδανία. Άλλο να βλέπεις κι άλλο να το λες τον Ναό της Πέτρας. Είναι εξαιρετικά εντυπωσιακό. Είναι χτισμένη όλη η πόλη μέσα σε βράχους, αυτό που βλέπετε μπροστά είναι θησαυρός και τα υπόλοιπα είναι μέσα. Όλη η πόλη είναι χτισμένη μέσα σε βράχους. Μια πόλη χτισμένη μέσα στις πέτρες.

Έχεις την ίδια αίσθηση όπως είναι στην Καππαδοκία. Ήταν αυτοκρατορία εκεί μεταξύ ερήμου και Ιορδανίας. Ήταν πέρασμα των εμπόρων γιατί είχε νερό εκεί μέσα, μια πόλη ολόκληρη. Ήταν μια Βασίλισσα του Σαβά, που κρατούσε όλη την αυτοκρατορία. Όταν πήγα 2-3 φορές εκεί στο Ναό της Πέτρας υπήρχε πολιτισμός. Το μεγαλείο της φύσης, αλλά παράλληλα και το έργο του ανθρώπου που έκανε κάτι όμορφο χωρίς να το καταστρέψει. Και αυτό ανακαλύφθηκε τυχαία από ένα Άγγλο που είχε ακούσει την ιστορία και έψαξε και βρήκε την πόλη Πέτρα. Εκεί μένανε οι Βεδουίνοι. Εκεί περνούσε το καραβάνι και σταματούσαν εκεί. Είχε τις υποδομές μιας πόλης που είχε αποχετεύσεις, νερά και άλλα».

Ο καρκίνος

«Ο καρκίνος είναι καρκίνος και θερίζει από παντού. Μπορεί να έχει κάποιος συμπτώματα, αλλά δεν αξιολογούνται πάντα σωστά. Το πιο σωστό είναι, όταν έχεις οποιοδήποτε σύμπτωμα, να πηγαίνεις για εξέταση. Να συμβουλεύεται κάποιον γιατρό, και να κάνει τις απαραίτητες εξετάσεις του. Οι γυναίκες πρέπει να κάνουν το τεστ Παπανικολάου. Παλιά κάπνιζαν μόνο οι άντρες, οπότε ο καρκίνος ήταν μόνο στους άντρες περισσότερο. Τώρα είναι και στους δύο, γιατί όλοι καπνίζουν τώρα. Εμείς σαν χειρούργοι δεν ζούμε τον ανθρώπινο πόνο, τόσο κοντά. Οι ογκολόγοι πονάνε περισσότερο από μας. Εμείς χειρουργούμε και τον στέλνουμε τον άρρωστο αφού γίνει καλά από εμάς. Άμα χρειάζεται θεραπεία τον παίρνουν οι ακτινοθεραπευτές ή χημειοθεραπευτές. Οι αιτίες του καρκίνου μπορεί να είναι πολλές.

Όλα μέσα είναι δεν μπορείς να πεις με σιγουριά, γιατί κάθε μέρα βγαίνουν νέες έρευνες. Τα φυτοφάρμακα, με την κατανάλωση της τροφής κι η ακτινοβολία συμβάλλουν. Παλιά εγώ δεν έβλεπα θυρεοειδή σε μικρή ηλικία. Ήταν σπάνιο. Τώρα βλέπω καρκίνο με θυρεοειδή σε μικρή ηλικία 14-15 χρονών. Ευτυχώς όμως ο καρκίνος του θυρεοειδούς πηγαίνει καλά, ή ο καρκίνος της ωοθήκης πάλι σε μικρές ηλικίες. Τώρα βλέπω νέους ανθρώπους που δεν τους έβλεπα παλιά. Παλιά υπήρχαν κάτι εργασίες που λέγανε για την ψυχολογία του ανθρώπου ή το άγχος ή το στρες που φέρνει καρκίνο. Το γράφανε τα βιβλία και λέγανε ότι αυτό μετράει. Αλλά μετά το διαψεύσανε. Εγώ πιστεύω ότι μπορεί να συντελέσει. Είναι σαν την υπέρταση, που μπορεί το πρωί να έχεις 13 και έχεις ένα στρες το μεσημέρι και πηγαίνει 16.

Η προφύλαξη αυτή την στιγμή είναι η λύση κι όσοι έχουν κληρονομικότητα που παίζει ρόλο, πρέπει να προσέχουν περισσότερο από τις άλλες περιπτώσεις.

Πάρη Ντελκή