Μπαλτάς στο γλείψιμο…

Του Πάνου Βασιλόπουλου

pvlimni@gmail.com

Ξεκινούν σε λίγες μέρες οι διαδικασίες για την ανάδειξη νέων διευθυντών στη πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Επειδή τώρα θα αναρωτηθείτε «κι εμάς τι μας νοιάζει;», προφανώς δεν θα είχε κανένα νόημα να ασχοληθεί κανείς με κάτι τόσο εξειδικευμένο και ανιαρό.

Και όμως.

Για πρώτη φορά επιχειρείται στο Δημόσιο μια μεγάλη καινοτομία. Ένα σημαντικό κομμάτι της αξιολόγησης των διευθυντών των σχολείων, πέρα από τυπικά προσόντα και προϋπηρεσία, θα προκύψει από τη ψήφο των συναδέλφων τους. Μάλιστα τα συγκεκριμένα μόρια θα αποδίδονται με μυστική ψηφοφορία, σε κάθε σύλλογο διδασκόντων και με μονοσταυρία για τον πιο επιθυμητό διευθυντή. Τέλος η συγκεκριμένη μοριοδότηση αντικαθιστά τη μέχρι σήμερα «συνέντευξη», που ο κόσμος το ‘χε τούμπανο, ότι κομματικές, φιλικές και «άλλες» μεθοδεύσεις, θα μπορούσαν να αλλοιώσουν, κάλλιστα και αδιαφανώς, τη σειρά επιλογής των υποψηφίων.

Τα σχολεία είναι μάλλον η πιο δημοκρατικά συγκροτημένη υπηρεσία του δημόσιου τομέα. Καθηγητές και δάσκαλοι είτε παλιότερα με την επετηρίδα, είτε με το ΑΣΕΠ πιο πρόσφατα, στελεχώνουν την εκπαίδευση, αποφεύγοντας τα βουλευτικά σαλονάκια αναμονής και τους κομματάρχες κάθε περιόδου.

Σε αυτό το χώρο πια, που πρέπει να προχωρήσει σαν εκκλησία δημόσιας γνώσης, οι υπάλληλοι χρειάζονται οπωσδήποτε έναν επικεφαλής, που θα μεριμνά και θα συντονίζει το τι χρειάζεται να γίνει σε κάθε σχολείο. Η σχέση του συγκεκριμένου, ανάμεσα σε γονείς, μαθητές, εκπαιδευτικούς, κοινωνία και εκπαιδευτική ιεραρχία, απαιτεί μια σειρά από ιδιαίτερα χαρακτηριστικά επιδεξιότητες και γνώσεις.

Στα σχολεία λοιπόν, μετά τον πρόσφατο νόμο «Μπαλτά», επιβάλλεται η άμεση πριμοδότηση με τη ψήφο των εκπαιδευτικών, των διευθυντών κάθε συλλόγου. Η ψήφος αυτή αντικαθιστά τις μέχρι τώρα αυθεντίες των περιφερειακών υπηρεσιακών συμβουλίων ΠΥΣΔΕ, που από τον τρόπο που είχαν διορισθεί, ήταν εκτεθειμένοι σε κινδύνους «υποχρεώσεων» και «πιέσεων», με παράταιρα αποτελέσματα.

Έτσι η ευθύνη της επιλογής ανήκει κατά κύριο λόγο στους εκπαιδευτικούς, που έχουν τη δυνατότητα να προωθήσουν στις κρίσεις τους πιο ικανούς. Μάλιστα αυτή η επιλογή θα αξιολογηθεί σε μια πορεία συμβίωσης μέσα στο σχολείο και από το αποτέλεσμα, θα κρίνει την ορθότητά της με υπευθύνους τους ίδιους τους εκλογείς. Θα ήταν ευχής έργο αν ο ίδιος νόμος έδινε ακόμη πιο συγκεκριμένες και διευρυμένες αρμοδιότητες στους συλλόγους των διδασκόντων. Η αυτοδιαχείριση των σχολείων συνδεδεμένη με την απαραίτητη αξιολόγησή τους, θα ήταν το μοναδικό εχέγγυο για την αναβάθμιση και επιβίωση της δημόσιας εκπαίδευσης. Η μετατόπιση του ρόλου του διευθυντή από αποφασιστικό προϊστάμενο σε απλό προεδρεύοντα μιας συλλογικής δουλειάς και διαδικασίας, θα ανέβαζε την υπευθυνότητα και τη συμμετοχή των εκπαιδευτικών στα κοινά του σχολείου τους. Μαζί με ότι άλλο αυτό συνεπάγεται.

Τώρα όλα αυτά τα σχέδια και ιδέες θα πρέπει να εφαρμοστούν στα σχολεία με λουφαδόρους, ιδιαιτερατζήδες, γενικά ριψάσπιδες λειτουργούς της παιδείας, αρκετούς στο σύνολο των δεκάδων χιλιάδων εκπαιδευτικών για να σκιάζουν το εκπαιδευτικό λειτούργημα, αν και οι ίδιοι είναι μικρή μειοψηφία. Ο διαπαιδαγωγικός ρόλος της δημοκρατικής εκπαίδευσης, αφορά πρώτα από όλα τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς, που αξίζει το κόπο να βρουν το καλύτερο δρόμο τους, μέσα από τη γνώση και το διάλογο και όχι μέσα από τον αγώνα του ιδίου κέρδους.

Οι δημοκρατικά τοποθετημένοι διευθυντές, έχουν καθήκον να βοηθήσουν την ελληνική παιδεία, να πάει προς το καλύτερο. Και πλάι τους βρίσκονται μόνο συνάδελφοι και όχι υφιστάμενοι ή κολλητοί. Μετά από αυτό το βήμα, το επόμενο θα ήταν η εξάπλωση αυτής της διαδικασίας, σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες. Και μετά ή θα γινόμασταν νομίζω καλύτεροι ή θα ξυπνάγαμε!