Η γιαγιά Φωτώ των Κυδωνιών

1^η Οκτωβρίου Παγκόσμια ημέρα αφιερωμένη στην Τρίτη Ηλικία

Η γιαγιά Φωτώ των Κυδωνιών

Σεπτέμβρης μήνας μνήμης τραγικής

Κάποιοι άνθρωποι ζουν προσωπικές τραγωδίες.

Κάποιοι λαοί ζουν εθνικές τραγωδίες.

Και κάποιοι άλλοι βιώνουν προσωπικά, τραγωδίες αξ’αιτίας των εθνικών, τελείως άφταιγα, πληρώνοντας τα λάθη των πολιτικών και των πολιτικάντηδων που δίνουν γη και ύδωρ σε δήθεν…συμμάχους.

Η γιαγιά Φωτώ έζησε μια τέτοια τραγωδία στο μέγιστο δυνατό, όπως και στο μέγιστο δυνατό ανέπτυξε καρτερία και άντεξε την μετέπειτα μακρά ζωή της.

Γεννήθηκε κι έζησε στις Κυδωνιές της Μ. Ασίας.

Παντρεύτηκε, έκανε μία τεράστια οικογένεια,πάντρεψε παιδιά,είδε εγγόνια, μέσα σ’ένα αρχοντικό περιτριγυρισμένο από κήπους με τριαντάφυλλα και γόνιμους μπαξέδες. Γιορτές και γλέντια, γάμοι, βαφτίσια, όσο μεγάλωνε η οικογένεια.

Κι είχε να θυμάται τις ευωδιές του κήπου με τους αγαπημένους της γύρω, γεμάτους προκοπή και ευλογίες, μονιασμένους κι ευτυχισμένους.

Μια ευτυχία για την οποία, όσοι την γνώρισαν τ’ομολογούν, δόξαζε το θεό μέρα-νύχτα, που τον εμπιστευόταν απόλυτα και στις ευτυχισμένες και στις μαύρες μέρες που θα’ρθουν αργότερα. Ώσπου το ολέθριο 1922 ήρθε στα παράλια. Και μέσα στο χαλασμό χάνει τους πάντες και ήρθε στην Αιδηψό. Πρόσφυγας με τα τρία τελευταία παιδιά της. Τη μοναδική κόρη της και τα δύο από τα δώδεκα παλικάρια της. Είχε δεκατρία παιδιά! Όλα τα υπόλοιπα είχαν οικογένειες και είχε χαρεί και εγγόνια πριν τη μεγάλη σφαγή που δεν της άφησε τίποτα.

Στην Ελλάδα χάνει και τα άλλα δυο αγόρια της στην προσπάθειά τους να επιβιώσουν με σκληρή βιοπάλη και να βάλουν μια καινούρια αρχή.

Πενθεί, θρηνεί, αλλά και πάλι δεν βαρυγκομά. Μένει μόνη με την κόρη, τη μοναδική της κόρη, το τελευταίο από τα δεκατρία παιδιά της και μοναδικό πλέον στήριγμά της. Και τότε εμφανίζεται ένας καλός νέος κι αρραβωνιάζει τη θυγατέρα της. Τα χρόνια έχουν περάσει κι ελπίζει σ’αυτόν το γάμο να ξαναδεί μια χαρά έστω, απ’αυτές που έχασε και μετά από τόσα βάσανα να περάσει ήσυχα στερνά.

Παραμονές του γάμου κι όλα έτοιμα!

Ο γαμπρός είχε ένα καϊκάκι που έκανε διάφορες διαδρομές στα γύρω μέρη.

Παραμονή του Αγ. Κωνσταντίνου, κάνει ένα προσκυνηματικό δρομολόγιο στη χάρη του απέναντι από την Αιδηψό, και η κοπελιά λέει στη μάνα της, μάνα θα πάω κι εγώ ν’ανάψω ένα κεράκι… να πας κόρη μου!

Ξαφνικά καταμεσής στη θάλασσα ακούγονται κραυγές απ’το αμπάρι. Κάτι στράβωσε στη μηχανή και στην προσπάθειά του να το επισκευάσει ο νεαρός κόβει το πόδι του. Κατεβαίνει το δύστυχο κοριτσάκι να δει τι συμβαίνει και βλέπει τον αρραβωνιαστικό της μέσα σε μια λίμνη αίματος να σφαδάζει από τον ακρωτηριασμό και πεθαίνει ακαριαία δίπλα του.

Ο νεαρός ανάπηρος πια, πηγαίνει να μείνει κοντά στη γιαγιά Φωτώ να την παρηγορήσει, όμως αντί γι’αυτό δεν αντέχει και πεθαίνει σε λίγο ακολουθώντας την αγαπημένη του.

Έτσι πια έμεινε εντελώς μόνη. Σβήσαν κι οι τελευταίες της ελπίδες. Θρήνησε ξανά, πόνεσε ξανά, όμως «αφού’ταν θέλημα θεού….καλοδεχούμενο».

Η Φωτώ όμως δεν είχε τελειώσει ακόμη. Συνεχίζει ολομόναχη και ξένη, αλλά όχι χαμένη. Όπου συναναστρέφεται, δίνει αυτή παρηγοριά κι αγάπη και κερδίζει συμπαράσταση. Κι ο θεός της φυλάσσει, μετά τις Ιώβιες δοκιμασίες στις οποίες ανταπέδωσε και Ιώβια υπομονή, μιαν ανάλογη ανταμοιβή.

Υιοθετεί χωρίς μεμψιμοιρίες και υστεροβουλίες ένα ζευγάρι νοικοκυραίων που την γηροκόμησαν επί μακρόν ολοπρόθυμα.

Εκείνη εκτός απ’το μικρό σπιτάκι του συνοικισμού τους έδωσε πολλή αγάπη και λεβέντικο παράδειγμα στις δυσκολίες.

Πάντα τους τόνιζε : «Ότι στείλλει ο Θεός, καλοδεχούμενο». Άλλο να στο λέει ένας καλοζωϊσμένος κι άλλο να στο λέει η γιαγιά Φωτώ.

Διηγιόταν δε τις καλές μέρες όχι με παράπονο που χάθηκαν τόσο οικτρά, αλλά μ’ευγνωμοσύνη στο θεό που τις είχε ζήσει.

Πεθαίνει σε ηλικία 117 ετών! Ναι, 117 ετών! Κι αφήνει το ζευγάρι πίσω της μπολιασμένο με πίστη και την ευσέβειά της και την καρτερία της.

Κι αυτοί με τη σειρά τους υιοθετούν μια οικογένεια Αλβανών κι αναθρέφουν τα παιδιά τους χριστιανικά και τον έναν γιο τον κάμουν ιερέα. Σήμερα στο σπιτάκι αυτό της κυρά-Φωτώς ζει ο ιερέας με την οικογένειά του.

Είν’ η ευχή της και η επιθυμία της; Ίσως. Αφού τόσο αγάπησε τον θεό στη ζωή της την τραγική.

Όταν την κήδεψαν «έδεσαν» την πόλη με μία μεγαλοπρεπή λειτανία της υπεραιωνόβιας Μικρασιάτισσας τιμώντας τα χρόνια και τα βάσανά της που δεν τη λύγισαν, αλλά την «άγιασαν»!!

Γεννήθηκε και πέθανε 1^η Οκτωβρίου. Τελευταία η 1^η Οκτωβρίου θεσπίστηκε ως η Παγκόσμια Ημέρα Τρίτης Ηλικίας. Ο δε Σεπτέμβρης που φεύγει κρατά τις μνήμες της καταστροφής της Μ. Ασίας.

Της χρωστάμε λοιπόν αυτό το αφιέρωμα και γιατί έζησε τον όλεθρο της Πατρίδας της, αλλά και γιατί μια ζωή 117 ετών πατάει περισσότερο στην Τρίτη ηλικία παρά στη νιότη!

Αιωνία της η Μνήμη

Κι αξέχαστο το παράδειγμά της.

Βέβη Βεργή-Μήλιου